مدل سازی رفتار نوسانات بازده شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران با به‌کارگیری رهیافت تحلیل عامل

یکی از مهم­ترین پژوهش­های بازارهای مالی، تشریح رفتار بازده سهام است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه‌ی متغیرهای مالی و حسابداری با بازده سهامِ شرکت­های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با در نظر گرفتن میزان هم­پوشانی متغیرهای گروهی و شناسایی عوامل زیربنایی تبیین­کننده‌ی کوورایانس مشترک متغیرهای مؤثر بر بازده است. به این منظور، 30 متغیرِ مؤثر بر بازده سهام با عنوان «ویژگی­های خاص شرکت» انتخاب شدند و آزمون فرضیه­ها با استفاده از داده­های ترکیبی نامتوازن و با نمونه­ای مشتمل بر 113 شرکت در بازه‌ی زمانی 1388-1380 انجام گردید. براساس یافته­های تحقیق، در مدل­سازی چندمتغیره، متغیرهای سود هر سهم، نسبت جاری، نسبت فروش به قیمت و ارزش بازاری معامله شده به کل ارزش بازار، روی­هم­رفته قادرند حدود 60 درصد از تغییرات میانگین بازده سهام را تبیین نمایند. در مدل­سازی مرکب در دو صنعت خودروسازی و کانی غیرفلزی، قدرت تبیین­کنندگی متغیرها تا حدود 75 درصد افزایش یافت.