مدل رهبری دانشوران در سازمان‌های دانش‌بنیان ایران: رویکرد تئوری داده‌بنیاد

قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در سال 1389 در مجلس شورای اسلامی تصویب و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری عهده‌دار حمایت از این شرکت‌ها شد. چالش‌هایی که این شرکت‌ها در مسیر رشد خود با آن مواجهند نهادهای تصمیم‌گیر را مجاب می‌کند بطور عمیق‌تر مسایل این شرکت‌ها را مد نظر داشته باشند. با نگاه به دانش به عنوان سرمایه اصلی این شرکت‌ها، یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها رهبری کارکنان دانشی است که از آنها به «دانشور» تعبیر می‌شود. پژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که رفتار دانشوران با دیگر کارکنان متفاوت است و این باعث تفاوت در نحوه انگیزش و ساز و کار نفوذ، و در نتیجه، رهبری ایشان می‌شود. هدف این پژوهش ارائه مدل رهبری دانشوران در سازمان‌های دانش‌بنیان ایران است. پژوهش حاضر در زمره مطالعات کیفی و به روش تئوری داده‌بنیاد اجرا شده. بدین منظور ابتدا ادبیات و پیشینه پژوهش و تئوری‌های مختلف ارائه شده در حوزه رهبری دانشوران مورد بررسی قرار گرفت و سؤالات مورد نیاز جهت استخراج مدل طراحی شد. در مرحله بعد، پژوهشگران با استفاده از نمونه‌گیری نظری به انتخاب اعضای نمونه آماری و انجام مصاحبه‌های عمیق و اکتشافی پرداختند. مجموعا تعداد 15 مصاحبه مفید انجام شد و مصاحبه‌ها بصورت کتبی و صوتی ثبت و ضبط شدند. تحلیل داده‌ها همزمان با فرآیند انجام مصاحبه‌ها آغاز شد و مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت پذیرفت و نهایتا 16 کد محوری بدست آمد که مدل رهبری دانشوران با استفاده از این کدها استخراج شد. نتایج این پژوهش تاکید می‌کند سازمان‌های حمایتی در بدنه جمهوری اسلامی ایران باید در قالب آموزش‌های کسب و کاری و مدیریتی علاوه بر آموزش‌های فنی، مدیران این سازمان‌ها را توانمند سازند تا بتوانند در فضای رقابت داخلی و بین‌المللی فعال بمانند. همچنین سبک رهبری مبتنی بر اعتماد متقابل و راهبردهای انگیزش از طریق اعتماد، شرایط کاری، شغل و جبران خدمات از یافته‌های این پژوهش است.