مدلی برای روابط ریسک‌های زنجیرۀ تأمین صنعت پتروشیمی در ایران

در محیط پیچیده و پیش‌بینی‌ناپذیر زنجیرۀ تأمین، تلاش برای کاهش ریسک ممکن است به کاهش یا افزایش دیگر ریسک‌ها بینجامد؛ ازاین‌رو شناسایی ریسک‌های زنجیرۀ تأمین و روابط بین آنها ضروری است و به راهبرد مؤثرتر و جامع‌تر کاهش ریسک منجر می‌شود. هدف این تحقیق شناسایی و استخراج ساختار روابط ریسک‌های بالقوۀ زنجیرۀ تأمین است. در این مقاله، با مرور پیشینۀ پژوهش و براساس نظرخواهی از خبرگان، دوازده ریسک‌ اصلی زنجیرۀ تأمین صنعت پتروشیمی شناسایی شد، سپس با استفاده از فرایند مدل‌سازی تفسیری- ساختاری روابط بین ریسک‌ها استخراج و در نهایت اعتبار مدل از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری آزمون شد. نوآوری این پژوهش ترکیب رویکرد مدل‌سازی تفسیری- ساختاری و معادلات ساختاری است. نتایج نشان داد که ریسک‌های محیط خارجی زنجیرۀ تأمین (ریسک‌‌های طبیعی، سیاسی- اجتماعی، خط‌مشی و اقتصاد کلان) در سطوح پایین مدل قرار می‌گیرند و بیشترین اثر را بر دیگر ریسک‌ها دارند و عامل ظهور و تشدید ریسک‌های محیط صنعت (بازار محصول و رقابت، بازار نهاده‌ها و ارتباطات و همکاری) و محیط سازمانی (ریسک‌های عملیاتی، مالی، راهبردی، تعهد و فرهنگ سازمانی و کارکنان) به‌شمار می‌روند.