مدل‌سازی کریدور احتمالی پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) بین دو زیست‌گاه پناه‌گاه حیات وحش خوش ییلاق و پارک ملی گلستان با روش کریدور حداقل هزینه

چکیده زمینه و هدف: حفظ و بازگرداندن ارتباط بخش­های مختلف سیمای سرزمین نیازمند مدل­های ارتباطی و شاخص­هایی است که قابل اعتماد و کارآمد باشند. لکه­لکه­شدگی زیست­گاه فرآیند پویایی است که باعث تغییر الگوی زیست­گاه در سیمای سرزمین می­شود و به طور کلی تکه­تکه­شدگی پوشش گیاهی و زیستگاه و جدا شدن آن­ها از قطعات بزرگ­تر را توصیف می­کند. مدل­سازی حداقل هزینه یک روش مورد استفاده برای تعیین کریدور احتمالی بین تکه­های جداشده­ی زیست­گاه است. روش بررسی: هدف این مطالعه شناسایی زیست­گاه­های مطلوب برای پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) در پارک ملی گلستان و پناه­گاه حیات وحش خوش­ییلاق و محدوده­ی بین این دو زیست­گاه است، با توجه به این­که این دو زیست­گاه تقریبا نزدیک به هم قرار گرفته­اند، اتصال آن­ها به منظور حرکت ایمن و در عین حال مصرف حداقل انرژی توسط حیوان نقش بسیار مهمی در جریان ژنی و جلوگیری از انزوای ژنتیکی گونه دارد. یافته ها: در ابتدا مطلوبیت زیست­گاه گونه در منطقه­ی مورد پژوهش با روش تحلیل عاملی آشیان بوم­شناختی و نرم­افزار بایومپر مورد بررسی قرار گرفت. لایه­های اطلاعاتی مورد استفاده به عنوان متغیرهای مؤثر بر حضور گونه شامل ارتفاع، شیب، شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، فاصله از جاده­­ها، فاصله از روستاها، چشمه­ها و رودخانه­ها بوده است. سپس در ادامه­ی این پژوهش بررسی احتمال وجود کریدور بین دو زیستگاه با روش کریدور حداقل هزینه مورد بررسی قرار گرفت بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از نقشه­ی کریدور احتمالی نشان داد که بخش­های شمالی پناه­گاه حیات وحش خوش ییلاق و جنوب پارک ملی گلستان کوتاه­ترین و امن­ترین مکان برای جابه جایی حیوان است. حفاظت از این نواحی مهم از اهمیت به سزایی برخوردار است. زیرا بهترین کریدورهایی که پلنگ می­تواند از طریق آن بین دو زیست­گاه جابه­جا شود، در این بخش قرارگرفته است.