مدلسازی و پیش‌بینی روند بارش و خشکسالی شمال غرب ایران برای کاهش مخاطرات

پیش‌بینی احتمال وقوع خشکسالی در سال‌‌‌های مختلف و فعالیت‌های پیشگیرانه در رأس تدابیر اتخاذشده در مقابل خشکسالی قرار دارد. هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی خشکسالی با استفاده از روش‌های آماری ریزمقیاس‌نمایی و تکنیک تولید داده‌های مصنوعی است. در این تحقیق به‌منظور دستیابی به این اهداف، مطالعه‌ای ترکیبی با استفاده از داده‌های ایستگاهی، خروجی مدل‌های آماری و تولید داده‌های مصنوعی انجام گرفت. ابتدا با استفاده از مدل‌ آماری CLIMGEN داده‌های مصنوعی تولید شده و با استفاده از شاخص SPI خشکسالی‌های آیندۀ منطقۀ تحقیق استخراج شد. در نهایت با استفاده از MINITAB روند خشکسالی در ایستگاه‌های منتخب شمال غرب ایران ترسیم شد. برای صحت‌سنجی، توسط داده‌های مشاهداتی دورۀ پایه به پیش‌بینی داده‌های دورۀ2010-2001 به‌وسیلۀ مدل پرداخته شد. همبستگی بین داده‌های تولیدشده با داده‌های مشاهداتی توسط SPSS صورت گرفت که در اکثر ایستگاه‌ها دقت به‌نسبت خوبی را نشان می‌دهد. براساس نتایج، ایستگاه‌های اردبیل، جلفا و تکاب روند ملایم کاهش بارش و افزایش خشکسالی را دارند و ایستگاه‌های خوی، میانه و سردشت روند ملایم افزایش بارش و افزایش ترسالی را نشان می‌دهند. در نمودارهای ایستگاه‌های تبریز، ارومیه و پارس‌آباد نیز روند یکنواخت و بدون تغییر البته با دوره‌های خشک و مرطوب مشاهده می‌شود.