مدل‌سازی شدت خطرپذیری عابران‌پیاده بر اساس رتبه‌بندی شاخص ترکیبی: زمان تا تصادف و سرعت وسیله‌نقلیه نزدیک‌شونده (نمونه موردی: شهر قزوین)

هنگامی که یک عابرپیاده قصد عبور از خیابان را دارد، تعامل او با وسایل‌نقلیه موتوری اجتناب‌ناپذیر است. عابرین‌پیاده ممکن است با قضاوت نادرست درمورد زمان تا تصادف انتخاب شده و سرعت وسیله‌نقلیه نزدیک‌شونده در معرض حوادث قرار بگیرند. از این رو هدف در این پژوهش شناسایی پارامترهای مؤثر بر شدت ریسک عابرین‌پیاده بر اساس رتبه‌بندی شاخص ترکیبی زمان‌ تا ‌تصادف انتخاب شده و سرعت وسیله‌نقلیه نزدیک‌شونده در خط هنگام عبور از گذرگاه‌های عرضی در معابر شهری است. بدین منظور، زمان تا تصادف و سرعت وسیله‌نقلیه انتخاب شده برای 800 عابرپیاده با استفاده از روش فیلم‌برداری در هر خط عبور در شهر قزوین برداشت شد و ترکیب بحرانی این دو پارامتر به عنوان شاخص خطر در نظر گرفته شد. پس از رتبه‌بندی شدت خطر عابرین‌پیاده از مدل لوجیترتبه‌ای برای مدل‌سازی استفاده شد. جمع‌بندی نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که متوسط زمان تا تصادف انتخاب شده توسط عابران‌پیاده مرد (9/5 ثانیه) کمتر از عابران‌پیاده زن (6/6 ثانیه) است اما متوسط سرعت وسیله‌نقلیه نزدیک‌شونده انتخاب شده توسط آنها (25 کیلومتر بر ساعت) برای هر دو جنسیت یکسان است. همچنین سرعت وسایل‌نقلیه نزدیک­شونده به عنوان مهم‌ترین معیار در اولویت­بندی شدت ریسک عابرین شناسایی شد. بیش از 70 درصد از عابرین در زمان نزدیک شدن وسایل‌نقلیه با سرعت 40 کیلومتر بر ساعت، اقدام به عبور پرخطر کردند. پارامترهایی مانند جنسیت، همراه داشتن، سرعت عابرپیاده، استفاده از تلفن همراه یا موسیقی، سرعت وسیله‌نقلیه نزدیک‌شونده و زمان تا تصادف بر خطر‌پذیری عابرین‌پیاده نقش به سزایی دارد. تجزیه و تحلیل الاستیسیته نشان داد که متغیر سرعت وسیله‌نقلیه نزدیک‌شونده در خط تاثیرگذارترین متغیر در خطرپذیری عابرین‌پیاده است.