مدلسازی سنجش اثرگذاری قابلیت پیاده مداری بر سیاست گذاری حمل و نقل پایدار شهری (مورد مطالعاتی:کلان شهر مشهد)

رشد شهرنشینی و توسعه ناموزون فرم شهری، تشدید معضلات متعددی از جمله کاهش زیست‌پذیری ناشی از توسعه خودرومحور و به‌تبع آن کاهش قابلیت پیاده‌مداری را به‌همراه داشته است. در سالیان اخیر، توجه به حمل‌ونقل پایدار و قابلیت پیاده‌مداری به‌عنوان یکی از سیاست‌های آن، از سوی گردانندگان به‌جهت برون‌رفت از شرایط نامطلوب موجود موردتوجه قرار گرفته است. با توجه به مواجه بودن اثرات بلندمدت سیاست‌ها بر کاربری زمین و تاثیر بلندمدت آن‌ها بر پندارها و رفتارهای شهروندان، انتخاب سیاست‌های بهینه و پایش میزان اثرگذاری برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها جهت دستیابی به پایداری ضروری به‌نظر می‌رسد. در این مقاله تلاش گردیده با استفاده از مدل پویایی سیستم در محیط نرم‌افزار ونسیم، بخش حمل‌ونقل شهری و عوامل موثر بر آن در شهر مشهد به‌عنوان مورد مطالعاتی مدلسازی شود. به این‌ترتیب، پس از پرداخت و اعتبارسنجی مدل، نتایج 14 شاخص در بخش‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و حمل‌ونقلی در 5 سناریو با هدف مقایسه میزان اثرگذاری بلندمدت سیاست قابلیت پیاده‌مداری نسبت به سایر سیاست‌های حمل‌ونقل پایدار شهری بررسی گردیده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که قیمت‌گذاری حمل‌و‌نقل همگانی و شخصی و پس از آن، افزایش مطلوبیت سفر با حمل‌ونقل همگانی با میزان بهبود شاخص‌های پایداری به‌ترتیب 28 و 20 درصد نسبت به سناریوی عدم انجام کار، در مقایسه با سایر سناریوها دارای بیشترین اولویت می‌باشند. از سوی دیگر، سیاست‌های توسعه پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری به‌تنهایی و بدون تلفیق با سیستم یکپارچه حمل‌ونقلی، اثر کمتری در بهبود پایداری داشته و لازم است برنامه‌ریزی حمل‌ونقل پایدار بصورت توامان بادرنظرگیری ملاحظات مربوط به سیاست‌های پیاده‌مداری و قیمت‌گذاری انجام پذیرد.