مدل‌سازی خدمات اکوسیستمی مبتنی بر تغییرات پوشش و کاربری سیمای سرزمین با به‌کارگیری نرم‌افزار InVEST در منطقة حفاظت‌شدة جهان‌نما (مورد مطالعه: خدمت اکوسیستمی ترسیب کربن)

Authors

  • انسیه فدایی دانشجوی دکتری، دانشکدة منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
  • محمد جواد امیری استادیار، دانشکدة محیط زیست، پردیس دانشکدههای فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

مزایای متعددی را که انسان­ها از اکوسیستم­ها به دست می­آورند، خدمات اکوسیستم می­نامند. ترسیب کربن به عنوان یک خدمت اکوسیستمی تنظیم اقلیم، به دلیل تبدیل و تخریب زمین برای پاسخ به نیازهای فزایندة انسان به انواع توسعه در حال کاهش است. در پژوهش حاضر با انتخاب یک سیمای سرزمین پایلوت از جنگل­های هیرکانی (منطقة حفاظت‌شدة جهان‌نما)، ضمن بررسی روند گذشته تا امروز تغییرات پوشش/کاربری در دورة زمانی 2018-2001، شرایط آیندة سیمای سرزمین در افق زمانی 2036، با مدل ذخیره و ترسیب کربن در نرم‌افزار InVEST پیش‌بینی و تحلیل شد. میزان کربن موجود در چهار منبع ذخیرة کربن شامل زیست‌تودة روزمینی، بیوماس زیرزمینی، خاک و مواد آلی مرده به تفکیک کاربری اراضی، با تلفیق گزارش­های IPCC با مطالعات میدانی و نمونه‌برداری استخراج شد. بررسی روند تغییر کاربری اراضی نشان داد با گذشت زمان و به‌تدریج از وسعت اراضی جنگلی و مرتعی که نقش شایان ملاحظه‌ای در ترسیب کربن دارند، کاسته شده­ است، به‌طوری که در سال 2036 رشد کاهشی 40 درصدی ایجاد شده، که به کاهش ترسیب کربن معادل 400859 تن در سرزمین منجر می­شود. ادامة وضع موجود در بهره‌برداری از سرزمین و روند تغییر اراضی به کاهش کارکرد اکوسیستم در ذخیره و ترسیب کربن منجر می­شود. در مطالعة حاضر نشان داده­ شد با ادغام مفهوم خدمات اکوسیستم در مباحث برنامه­ریزی مکانی سرزمین و مدیریت کاربری اراضی از طریق تهیة نقشه­های مکانی خدمات اکوسیستم در مقیاس منطقه­ای، می توان علاوه بر توسعة منطقی کاربری­های انسانی، مخاطرات اکولوژیکی آن‌ها را نیز به لحاظ تضمین تدارک خدمات اکوسیستم به حداقل رساند، و بدین ترتیب تصمیم بهتری در برنامه­ریزی سرزمین اتخاذ نمود. همچنین، پیشنهاد می­شود برای بهبود کیفیت خدمات اکوسیستمی در محدودة جهان­نما از برنامه­های توسعه­ای و بازنگری در مرزهای حفاظت‌شده و مدیریت اصولی کاربری زمین در خارج از مرزهای حفاظت استفاده کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تخصیص اکوسیستمی کاربری سرزمین با استفاده از الگوریتم ژنتیک و رویکرد تخصیص چند هدفه

آمایش سرزمین اصطلاح گسترده‌ای است که به فرایندهای مختلف مدیریت سرزمین مربوط می‌شود. یکی از پیچیده‌ترین فرایندها اختصاص انواع مختلف کاربری زمین به واحدهای مکانی و ایجاد نقشه پهنه‌بندی شده کاربری‌های رقیب است. تعیین واحد کاری مناسب برای پهنه‌بندی کاربری‌ها یکی از چارچوب‌های دسته‌بندی روش‌های مختلف تخصیص کاربری است که بیشتر به دو دسته واحد سلولی (مانند روش MOLA) و پهنه‌ای (مانند روش روی‌هم‌گذاری ن...

full text

بررسی تغییرات بوم‌سازگان با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین و ترسیب کربن شهر تهران.

هدف از این مطالعه بررسی تغییرات بوم‌سازگان در بازه 30 ساله با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین و محاسبه ترسیب کربن هست. در این پژوهش ابتدا تصاویر ماهواره‌ای لندست در سال‌های 1986، 1996، 2008 و 2016 استخراج گردید و نقشه‌های کاربری اراضی در شش طبقه انسان‌ساخت، فضای سبز، شبکه راه‌ها، صنایع، کشاورزی و اراضی بایر تهیه شدند. تغییرات سی‌ساله شهر به روش آنالیز گرادیان با استفاده از نرم‌افزار Faragstats...

full text

برآورد ترجیحات شهروندان بومی و غیربومی در برخورد با خدمات اکوسیستمی زاینده رود: رویکرد مدلسازی انتخاب

برآورد ترجیحات شهروندان بومی و غیربومی در برخورد با خدمات اکوسیستمی زاینده رود: رویکرد مدل‌سازی انتخاب[1] سید پرویز جلیلی کامجو*[2] دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده‌ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان sparviz. jalili@gmail. com رحمان خوش اخلاق استاد دانشکده‌ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان محمد حسن فطرس دانشیار دانشکده‌ی اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا...

full text

شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌های خدمات چندگانه اکوسیستمی با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره آنتروپی و تاپسیس در حوزه آبخیز دارابکلا

شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌ها نقش مهمی در ارزیابی خدمات اکوسیستمی دارد. در پژوهش حاضر از پرسشنامه دلفی به منظور شناسایی معیارها و شاخص‌های حایز اهمیت خدمات تولیدی‌(تولید آب و تولید چوب) و خدمات تنظیمی‌(حفاظت خاک و ذخیره و ترسیب کربن) و از تکنیک آنتروپی شانون به منظور محاسبه وزن آنها استفاده شده است و در ادامه از تکنیک تاپسیس برای اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌های خدمات چندگانه اکوسیستمی ...

full text

بررسی اثرهای تغییرات کاربری/ پوشش اراضی منطقۀ ویژۀ اقتصادی انرژی پارس بر ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستمی با استفاده از تصاویر سنجش از دوری

منطقة ویژة اقتصادی انرژی پارس بزرگ‏ترین منطقة ویژة اقتصادی صنایع نفت و گاز و پتروشیمی در جهان است. در این تحقیق با استفاده از تصاویر لندست تغییرات کاربری/ پوشش اراضی این منطقه پیش از تأسیس (1377-۱۳۶۴) و بعد از آن (۱۳۷۷-1397) محاسبه شد. با تلفیق مساحت به‏دست‏آمده از هر کلاس با ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستمی آن‏ها، روند تغییرات ارزش خدمات اکوسیستمی منطقه مقایسه شد. نتایج نشان‏دهندة آن است که پیش از...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 1

pages  153- 173

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023