مدل‎سازی تغییرات پوشش سرزمین شهرستان تبریز با استفاده از شبکۀ عصبی مصنوعی و زنجیرۀ مارکف

هدف از پژوهش پیش رو، مدل­سازی تغییرات کاربری اراضی شهرستان تبریز برای سال­های 1395 و 1400 با استفاده از مدل­ساز تغییر سرزمین (LCM) در محیط سامانۀ اطلاعات جغرافیایی است. برای این کار، تجزیه‎وتحلیل و بارزسازی تغییرات کاربری­ها، به‎کمک سه دوره از تصاویر ماهوارۀ لندست مربوط به سال­های 1367، 1380 و 1390 انجام گرفت و نقشه­های پوشش اراضی جداگانه‎ای برای هر سال تهیه شد. مدل­سازی پتانسیل انتقال، به‎کمک الگوریتم پرسپترون چندلایۀ شبکۀ عصبی مصنوعی با استفاده از شش متغیر مستقل صورت پذیرفت و میزان تخصیص تغییرات کاربری­ها به همدیگر، به‎روش زنجیرۀ مارکف مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در کل دورۀ مورد بررسی، یعنی بین سال­های 1367 تا 1390، حدود 5195 هکتار به وسعت مناطق شهری و مسکونی افزوده شده است که اراضی مرتعی به‎ویژه مراتع درجۀ یک، اراضی کشاورزی و درنهایت اراضی بایر و شوره­زار، به‎ترتیب با مساحت 3488، 1007 و 484 هکتار تبدیل اراضی، بیشترین سهم را در افزایش وسعت اراضی شهری و مسکونی داشته­اند. نتایج پیش­بینی پوشش اراضی نیز نشان داد که میزان توسعه و رشد شهری تبریز تا سال 1395 مساحتی برابر با 1037 هکتار و تا سال 1400 حدود 2033 هکتار خواهد بود.