مدل‌سازی آشفتگی مکانی جنگل با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین در پارک ملی گلستان

هدف این پژوهش، تعیین وضعیت آشفتگی مکانی در بخش جنگلی پارک ملی گلستان با استفاده از فن­آوری سنجش از دور، سنجه­های سیمای سرزمین و GIS است. به این منظور پس­از تعیین محدودة جنگلی منطقة مورد بررسی، نقشة دقیق پوشش سرزمین جنگل-غیرجنگل سال 1395 آن به روش تفسیر­تلفیقی از داده­های سنجنده OLI ماهوارة لندست 8 تهیه شد. پس از تعیین مساحت بهینة شبکه­بندی، منطقه به شبکه­ای از 550 پهنه شش­ضلعی 100 هکتاری تقسیم شد. سپس از 12 سنجة مکانی سیمای­سرزمین شامل MESH، NP، PD، ENN-MN، LPI، FRAC-MN، CONTIG-MN، SPLIT، AREA-MN، DIVISION، PLAND و SHAPE-MN برای مشخص­کردن مشخصات کمی، چگونگی توزیع­مکانی، ارتباطات و ترکیب­بندی لکه­های غیرجنگلی در یکایک پهنه­ها استفاده شد. در ادامه با انجام استانداردسازی مقادیر سنجه­ها و تحلیل مولفه­های اصلی، سنجه­های مؤثر در آشفتگی و وزن آن­ها برای تهیة مدل آشفتگی مکانی تعیین شد. در نهایت نقشة شاخص آشفتگی جنگل براساس مدل تهیه و به چهار طبقه بدون آشفتگی، آشفتگی­کم، متوسط و زیاد تقسیم شد. نتایج نشان داد که طبقه­های یاد­شده به­ترتیب 53/48، 15/16، 90/19 و 41/15 درصد از منطقه را پوشش می­دهند. با رویکرد مورد استفاده در این پژوهش می­توان نقشة آشفتگی مکانی مناطق جنگلی تحت مدیریت را به­صورت دوره­ای تهیه و به­عنوان یکی از ابزارهای پایش به­کار برد.