مبانی کلامی ـ فقهی خواجه نصیرالدین طوسی در تعامل با حکومت عباسیان

Authors

لیلا جنترانی کارشناسی ارشد، گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل بیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

مریم سعیدیان جزی دانشیار، گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل بیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

Abstract:

خواجه نصیرالدین طوسی (597- 672 ه) از متکلمان بزرگ شیعی قرن هفتم هجری است. بخشی از حیات فکری و سیاسی خواجه مرتبط با حکومت عباسیان است. روشن است که خواجه با عباسیان همکاری و تعاملی نداشت. فهم دلایل و مبانی خواجه در این زمینه از مسائل مهم این تحقیق است. بر اساس پژوهش خواجه با استفاده از منابع تفکر شیعی (قرآن، سنت، عقل و اجتهاد)، جامعه اسلامی را از خطر سقوط نجات داد و با بهره‌مندی از معارف ناب اهل‌بیت (ع) امکان ظهور و بروز شیعیان را در عرصه حیات سیاسی ایران فراهم آورد. در اندیشه خواجه، حکومتی مشروع و مطلوب است که در رأس آن امام معصوم منصوص یا فردی باشد که از جانب او تعیین شده است. درعین‌حال رویکرد فلسفی- اجتماعی خواجه به مسئله اجتماع، پیروی از سنت عقلی، فقهی و حدیثی شیعه ، ضرورت حفظ اسلام و وحدت مسلمانان، ایجاب می‌کرد تا خواجه در ارتباط با حکومت‌های معاصر از آن جمله عباسیان دیدگاههایی داشته باشد. مبانی خواجه در این خصوص عبارتند از: نظریه امامت، عدالت، وحدت، تقیه، حفظ اسلام، بکارگیری قاعده لاضرر ولاضرار و اهم و مهم. این بحث به روش مطالعه کلامی- تاریخی و با بهره‌مندی از آثار خواجه و دیگر منابع مورد بررسی قرارگرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

عرفان خواجه نصیرالدین طوسی

یکی از دانشمندان بزرگ اسلامی که در رشته های مختلف علوم متداول صاحب نظر بوده ‘ استاد البشر و عقل حادی عشر خواجه نصیرالدین طوسی – قدس سره – است . این دانشمند والا مقام در منطق و ریاضیات و فلسفه و کلام و هیأت و نجوم و اخلاق و عرفان نظری تألیفات ارزشمندی دارد که وی را در میان مؤلفان و دانشمندان اسلامی ممتاز ساخته است . باوجود این خواجه در زمینه های عملی همچون سیر و سلوک و تخلق به اخلاق و ملکات عالی...

full text

سنجش میزان تعامل در برنامۀ درسی الکترونیکی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی *

چکیده زمینه: فرایند آموزش یعنی یاددهی و یادگیری را می‌توان حاصل تعامل هر سه عنصر معلم، شاگرد و محتوا در نظر گرفت. بیشتر یادگیری‌ها و آموزش‌های کلاسی از طریق تعامل صورت می‌گیرد از این رو وجود تعامل برای ایجاد جوامع یادگیری، اساسی و بنیادی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت تعامل در برنامه درسی الکترونیکی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی صورت گرفته است. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش...

full text

نامه خواجه نصیرالدین طوسی به ملک‌الناصر

full text

واکاوی مفهوم مشروعیت حکومت بررسی مقایسه ای؛ دیدگاههای توماس آکوئیناس و خواجه نصیرالدین طوسی

<span style="line-height: 115%; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 11pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-language: AR-SA; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: E...

full text