مبانی و معیارهای دینی بودن علم از منظر آیت‏الله جوادی آملی

در باب معیار و مؤلفه‌های دینی‌بودن علم، دیدگاهها و تلقی‌های مختلفی مطرح است که یکی از آنها، نظریۀ آیت‌الله جوادی آملی است. هدف: هدف مقالۀ حاضر، طرح مبانی و معیارهای دینی‌بودن علم از منظر آیت‌الله جوادی آملی و نقد و بررسی آن است. روش‌:‌ منطق مقاله، بر دو رویکرد روش‌شناختی استوار است: به لحاظ جمع‌آوری اطلاعات، از روش اسناد و مدارکی(کتابخانه‌ای) و به لحاظ تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش عقلی- تحلیلی بهره گرفته شده است. یافته‌ها: در تلقی و رویکرد آیت‌الله جوادی آملی، دو معیار کلی در باب دینی‌بودن علم وجود دارد: معیار نخست اینکه، هر گونه ادراکات و علومی که مطابق با واقع باشد، دینی خواهد بود؛ زیرا هر علمی که به بررسی فعل و قول خداوند و همچنین بررسی قول و فعل معصوم بپردازد، علم دینی است. بر این اساس، تمامی علوم حتی علوم انسانی و طبیعی را می‌توان در زمرۀ علم دینی برشمرد. اما بر اساس معیار دیگر، علم فی‌نفسه، نه دینی است و نه سکولار؛ بلکه دینی‌بودن یا سکولاربودن علوم به فلسفۀ مطلق برمی‌گردد. نتیجه‌گیری: دو معیار یادشده، مبتنی بر مبانی خاصی است؛ اعم از مبانی دین‌شناختی و علم‌شناختی. این مبانی و معیارها، دارای برایند و نتایج مختلفی در باب علم دینی است که برخی از آنها، از ابهامات و ایرادات این نظریه به حساب می‌آید؛ اما در عین حال، نظریۀ یادشده از قوی‌ترین و جامع‌ترین نظریه‌ها در این باب است