ماهیت ترکیبی تصمیم‎گیری: «بهینه‎سازی» و «تصمیم‎گیری نهادی»

Authors

  • جواد اقدس طینت دکترای اقتصاد اسلامی دانشگاه مازندران و پژوهشگر پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد
Abstract:

در اقتصاد خرد متعارف، مدل‌سازی تصمیم‎گیری‎های اقتصادی مبتنی بر بهینه‎سازی مقید است؛ اما در دنیای واقعی، تصمیم‎گیری‎ها ترکیبی هستند و بیشتر از اینکه براساس «بهینه‎سازی» شکل بگیرند، «نهادی» بوده و براساس یک‌سری «عادات»، «قواعد» و «چارچوب‎های» از قبل مشخص (نهادینه شده) اخذ می‎شوند. در این مقاله تلاش می‎شود تا به شکل تحلیلی و توصیفی و با رویکردی عصب‎شناختی، تحلیلی اقتصاد خردی از ماهیت «ترکیبی بودن تصمیم‎گیری‎ها» ارائه شود. براساس یافته‎های شناختی و رفتاری، بهینه‎سازی مداوم حتی در ساده‎ترین شکل آن هزینه‎های ذهنی بسیار بالایی دارد و این باعث می‎شود تا عاملان اقتصادی برای صرفه‎جویی در این هزینه‎های ذهنی، در کنار بهینه‎سازی‎های گاه‎به‎گاه بیشتر به سمت تصمیم‎گیری‎های نهادی گرایش داشته باشند. کوز و ویلیامسون در حوزه مفهومی هزینه‎مبادله استدلال می‎کنند که وجود «هزینه‎های مبادله» می‎تواند زمینه‎ساز جایگزینی «سلسله‌مراتب به‌جای مبادله بازاری» باشد، در حوزه‎ای متفاوت یعنی در حوزه مفهومی تصمیم‎گیری می‎توان استدلال نمود که وجود «هزینه‎های تصمیم‎گیری» می‎تواند زمینه‎ساز جایگزینی «تصمیم‎گیری نهادی به‌جای بهینه‎سازی مستقیم» باشد. وجود منافع و بازده‎های بسیار بالا در مبادلات اجتماعی و اهمیت نهادی عمل کردن برای رسیدن به این منافع، تشدیدکننده این گرایش اقتصادی در یک فرایند تکاملی است. بر این اساس تصمیم‎گیری نهادی و بهینه‎سازی مستقیم به‌صورت ترکیبی و در تعامل با یکدیگر تصمیم‎گیری‎های اقتصادی انسان‎ها را راهبری می‎کنند. همچنین، توجه به این ترکیبی بودن تصمیم‎گیری‎ها و اهمیت و کارکرد رفتارهای نهادی می‎تواند مبانی اقتصاد خردی مناسب‎تری برای نظریه‎پردازی در اقتصاد اسلامی فراهم کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مدل تصمیمگیری فرآیند تحلیل شبکهای فازی برای گزینش تأمینکننده راهبردی

در اینم قالن ن ف آینی ن ل شبن ن ای آنا ی بنیای تیننب ا ا آینی ن ین ی لأ بم ک ه در وقعبت های راه یدی تبی هاد ن ه اتنت . در نغنا صنور أنأل ار یناب لأ بم ک ه با لشفبق رهباآت لصمبمیبیی چ عباره و آینی ی تبو ی ک ا ت ج یحش بوده و ا ل بک آینی ل شب ن ای آنا ی بهنیه ن یبنید ، آی ولن ن نود . تنس ا لاتأب لع ی ه بیای رل ب ی لأ بمک یان بنا لوجن بن کنارکید کشن نان اتننفاده ود. ا آینی ل شب ای ک ب لا ی ر یاآن ب...

full text

کاربرد مدل تصمیمگیری چندمعیاره در سنجش کارایی بیمارستان

¯ چکیده زمینه : در سالهای اخیر هزینه خدمات بیمارستانی در اغلب کشورها افزایش یافته است. اما علیرغم حجم زیاد منابع اختصاص یافته به بیمارستانها، مدیریت غیر مؤثر در بیمارستانها منجر به اتلاف منابع شده است. بنابراین سنجش کارایی بیمارستانها یا مقایسه بین درونداد و برونداد این سازمانها از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف : مطالعه به منظور مقایسه دو روش تجزیه و تحلیل نسبتها (Ratio) و مدل تصمیمگیری چندمع...

full text

سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار (بکارگیری مدل‌های تصمیمگیری چند‌شاخصه)

سرمایه‌گذاران می‌توانند براساس تحلیل نسبتهای مالی شرکت‌های بورس، نسبت به انتخاب وخرید سهام شرکت‌های مختلف اقدام نمایند. این مطالعه کاربرد تکنیک‌های MADM را به منظور کمک به سرمایه‌گذاران جهت تصمیمات سرمایه گذاری پیشنهاد می‌کند و سعی می‌کند تا تحلیل نسبتهای مالی را بهبود دهد.در این پژوهش بیست و پنج شرکت صنعت سیمان حاضر در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شده و داده‌های مورد نیاز طی سال های 1385 الی...

full text

تاثیر هوش هیجانی بر کیفیت تصمیمگیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران

هدف این تحقیق بررسی تاثیر هوش هیجانی بر کیفیت تصمیم­ گیری مالی در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. تصمیم­گیران مورد آزمون که کارگزاران بورس اوراق بهادار (به عنوان تنها گروه شناخته شده به عنوان تحلیل گر مالی در ایران) بودند، تحت دو آزمون شامل "آزمون هوش هیجانی" و "آزمون کیفیت تصمیم­گیری" قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به هوش هیجانی و کیفیت تصمیم گیری کارگزاران با استفاده از دو پرسشنامه  جمع آوری شد....

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 32

pages  121- 147

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023