مالیات سبز عاملی فراموش‌شده در برنامه‌ریزی صنعتی ایران

Authors

  • فاطمه آسایش کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
  • محمدعلی فیض‌پور استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشکدۀ اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد
Abstract:

تولیدات صنعتی و رشد آن به ‌‌‌‌تنهایی به‌منزلۀ معیاری برای سنجش عملکرد بخش صنعت در هر مقطع یا دورۀ زمانی قلمداد می‌شود، اما نمی‌تواند متغیر اساسی برای سنجش عملکرد این بخش در نظر گرفته شود، زیرا این عامل بدون توجه به عوامل زیست‌محیطی، حتی در پاره‌ای از موارد می‌تواند عملکرد مورد نظر را تحت تأثیر قرار دهد. بر این اساس، نمی‌توان و نباید تولید بیشتر، خصوصاً در برخی صنایع، به قیمت تخریب محیط‌زیست صورت پذیرد. این در حالی است که قانون اساسی ج.ا.ا. نیز آن دسته از فعالیت‌های‏ اقتصادی‏ را که‏ با آلودگی‏ محیط‌زیست‏ یا تخریب‏ جبران‌ناپذیر‏ آن‏ در ارتباط است ممنوع‏ دانسته است. مطابق اصل پنجاهم این قانون در جمهوری‏ اسلامی‏ ایران، حفاظت‏ از محیط‌زیست‏ که‏ نسل‏ امروز و نسل‌های‏ بعد باید در آن‏ حیات‏ اجتماعی‏ رو به‏ رشدی‏ داشته‏ باشند، وظیفۀ‏ عمومی‏ تلقی‏ شده است. همچنین، به این موضوع در سند چشم‌انداز بیست سالۀ ایران نیز توجه و بر اساس این سند، برخورداری از محیط‌زیست سالم به‌منزلۀ حق همگانی مطرح شده است. علاوه بر موارد مذکور، موضوع محیط‌زیست و مصادیق آن در قوانین برنامۀ توسعۀ اقتصادی کشور نیز مورد توجه بوده و برای مثال، برنامۀ سوم را می‌توان در حکم نقطۀ عطفی در زمینۀ توجه به محیط‌زیست تلقی کرد، زیرا در این قانون به مسائل محیط‌زیست فصلی جداگانه اختصاص داده شده است. از این رو، این مقاله می‌کوشد با تقسیم تولیدات صنعتی بر حسب میزان آلایندگی تحمیل‌شده به محیط‌زیست و سنجش سودآوری آن‌ها، ارتباط این دو را بررسی کند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در تمامی موارد، سودآوری تولیدات صنعتی آلاینده به مراتب و به صورت معنی‌داری بیش از این میزان در صنایع پاک است. از این رو، برتری عملکرد چنین بنگاه‌هایی را نمی‌توان فقط با معیار سودآوری سنجش کرد. بر این اساس و از حیث سیاست‌گذاری، لازم است با به کارگیری مالیات سبز، که به نظر می‌رسد عامل فراموش‌شده در برنامه‌ریزی‌های صنعتی ایران باشد، تمهیدات لازم برای جلوگیری از تخریب محیط‌زیست فراهم شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مالیات سبز عاملی فراموش شده در برنامه ریزی صنعتی ایران

تولیدات صنعتی و رشد آن به تنهایی به منزلۀ معیاری برای سنجش عملکرد بخش صنعت در هر مقطع یا دورۀ زمانی قلمداد می شود، اما نمی تواند متغیر اساسی برای سنجش عملکرد این بخش در نظر گرفته شود، زیرا این عامل بدون توجه به عوامل زیست محیطی، حتی در پاره ای از موارد می تواند عملکرد مورد نظر را تحت تأثیر قرار دهد. بر این اساس، نمی توان و نباید تولید بیشتر، خصوصاً در برخی صنایع، به قیمت تخریب محیط زیست صورت پذی...

full text

مالیات سبز در کشورهای توسعه‌یافته

منبع اصلی انرژی که اقتصاد جهانی برمبنای آن شکل گرفته است، سوخت‌های فسیلی است که علاوه بر محدود بودن این منابع، محیط‌زیست را نیز آلوده می‌سازد. استفاده از این منابع منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای و به تبع آن گرم شدن زمین و تخریب محیط‌زیست می‌گردد. از این‌رو، یافتن راهی جهت جلوگیری از گرم شدن زمین و حفظ محیط‌زیست بسیار مهم است. در این بین مالیات‌ها می‌توانند به عنوان ابزاری مؤثر در کاهش تخریب ...

full text

مالیات سبز (مالیات‌های زیست‌محیطی)

دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی متضمن استفاده صحیح و کارا از منابع است. بر این اساس حفظ و صیانت از منابع تجدید‌ناپذیر و کاهش اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار است. در نظریه‌های مختلف رشد اقتصادی، طیف گسترده‌ای از وظایف برای دولت برشمرده می‌شود. دولت برای تأمین مالی این فعالیت‌ها گزینه‌های متنوعی را پیش رو دارد که یکی از این گزینه‌ها مالیات است. مالیات یکی از ابزارهای سیا...

full text

تأثیر وضع مالیات سبز بر زیربخش صنعتی «تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی»

افزایش روز افزون چالش‌های زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های صنعتی، ضرورت اتخاذ رویکردهایی به منظور درونی کردن این خسارت‌ها را ایجاد نموده است. در این راستا، دولت می‌تواند با بهره‌گیری از ابزارهای مختلف از جمله مالیات به عنوان یکی از بهترین راه کارها برای غلبه بر شکست‌های بازاری ناشی از خسارات زیست‌محیطی واحدهای آلوده کننده اقدام نماید. با توجه به بهره‌وری پایین انرژی در بخش صنعت به دلیل سیگنال‌دهی ...

full text

مالیات سبز در مسیر توسعه پایدار

مالیات‌ها به عنوان یک منبع درآمد قابل اطمینان همواره مورد‌توجه دولتمردان بوده است، اما از آنجایی که این ابزار پراهمیت دولت اختلالاتی در اقتصاد ایجاد می‌کنند اقتصاددانان به فکر افتادند که پایه‌های مالیاتی جدیدی را معرفی کنند که کمترین عدم کارایی را در سیستم اقتصادی ایجاد نماید. بین انواع مالیات‌ها مالیات‌های سبز از چنین ویژگی برخوردارند. با بررسی ادبیات‌نظری اقتصاد محیط‌زیست، کالاهای عمومی و ...

full text

مالیات سبز (مالیات های زیست محیطی)

دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی متضمن استفاده صحیح و کارا از منابع است. بر این اساس حفظ و صیانت از منابع تجدید ناپذیر و کاهش اثرات زیست محیطی فعالیت های اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار است. در نظریه های مختلف رشد اقتصادی، طیف گسترده ای از وظایف برای دولت برشمرده می شود. دولت برای تأمین مالی این فعالیت ها گزینه های متنوعی را پیش رو دارد که یکی از این گزینه ها مالیات است. مالیات یکی از ابزارهای سیا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 40  issue 2

pages  401- 413

publication date 2014-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023