لیسانس اجباری به‌مثابۀ تمهیدی برای کنترل رقابتی ادغام‌ها؛ نگرشی تطبیقی در حقوق اتحادیۀ اروپا و ایران

بنگاه‌هایی که در پی بهره‌گیری از ظرفیت‌های ادغام برای افزایش کارایی پویای خود هستند، گاه با چالش‌های رقابتی مواجه می‌شوند. ازاین‌رو، مراجع رقابتی در ایجاد موارنه موازنه میان ضرورت زدودن دغدغه‌های رقابتی و فراهم کردن فرصت استفاده از مزیت‌های ادغام، می‌کوشند تا پیش از نهایی شدن ادغام، مشروعیت رقابتی آن را در گرو پاره‌ای التزامات خاص قرار دهند. لیسانس اجباری یکی از تدابیر نوین در عرصه عرصۀ ادغام حول پیرامون مالکیت‌های فکری به‌ شمار می‌رود که توان نسبی خود برای تعدیل رقابتی ادغام‌های پیشنهادی به اثبات رسانده است. نگارندۀ نوشتار حاضر می‌کوشد که در پرتو رهیافت‌های حقوق اتحادیه اتحادیۀ اروپا که تنها نظامی است که از موازین مفصلی در این حیطه برخوردار است، ضمن تعیین جایگاه لیسانس اجباری در بین ضمانت اجراهای رقابتی مربوطه، مفاد و مرزهای آن را در گستره گسترۀ خاص ادغام‌ها ترسیم کرده و، مزیت‌‌ها و کاستی‌های آن را بر‌شمارد و مدلی بهینه از لیسانس اجباری ارائه نماید که از کارکردی موثر مؤثر در جمع بین میان ملاحظات رقابتی و نوآوری ادغام‌های پیشنهادی، برخوردار باشد. مقایسه مقایسۀ یافته‌های حاصل از مطالعه مطالعۀ تطبیقی موضوع با رویکردهای حقوق ایران نشان از آن دارد که ابعاد مختلف لیسانس اجباری و مشروعیت‌بخشی رقابتی به ادغام‌ها مغفول مانده است و موازین کنونی حوزه حوزۀ رقابت و مالکیت‌های فکری که نواقص زیادی دارد، از دیدگاه‌های ناصواب نشئت می‌گیرد و نواقص زیادی رنج می‌برد که و به این ترتیب، بازنگری در قواعد مربوطه را ناگزیر می‌سازد.