لوله‌های فرامرزی گاز و امنیت انرژی جمهوری اسلامی ایران

چکیده امروزه امنیت انرژی یکی از مسائل مهم برای همه دولت­هاست. ایران به دلیل داشتن منابع عظیم گاز طبیعی و موقعیت ژئوپلیتیک خاص، از پتانسیل بالایی در حوزه تجارت بین­المللی گاز از طریق لوله های فرامرزی برخوردار است. هدف این مقاله، تبیین چالش­هایی است که ایران برای تامین امنیت انرژی خود از طریق لوله­های فرامرزی با آنها روبه روست. مسأله اساسی این است که مهم­ترین چالش‌های ایران در زمینه تجارت گاز از طریق لوله­های فرامرزی چیستند و چه راهکارهایی برای حل آنها قابل ارائه است؟ بررسی توصیفی– تحلیلی موضوع نشان می­دهد که ایران در هر سه حوزه امنیت عرضه، تقاضا و ترانزیت با چالش مواجه است. ایران به­عنوان کشور صادرکننده، با مقوله امنیت عرضه و به­عنوان کشور ترانزیت نیز با مقوله امنیت ترانزیت مواجه است؛ ولی مهم­ترین چالش ایران، امنیت تقاضاست. در راستای حفظ تقاضای موجود و ایجاد تنوع در تقاضا، راهکارهای مطلوب ایران، افزایش جذب سرمایه­گذاری و انتقال دانش فنی، ارتقای میزان آمادگی عرضه در شرایط فوری و کاهش اختلافات بین­المللی در زمینه عرضه گاز است.