قیاس تحلیلی نقش فضاهای نیمه‌باز مسکونی بر شکل‌گیری شیوه زندگی و نظام رفتاری ساکنان در خانه‌های بومی دیروز و مسکن امروز، مورد مطالعاتی: شهر مشهد

Authors

الهه اسفندیانی‌مقدم مدرس معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، مؤسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایران.

سید مهدی مداحی استادیار گروه معماری و شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، موسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایران.

لیلا عباسی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، مؤسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایران.

مونا بمانی‌نائینی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.

Abstract:

اکثریت نظریه‌پردازان حوزه معماری و فرهنگ بر تأثیر شکل و کالبد فضا بر شیوه زندگی و رفتار انسان تأکید دارند چرا که فرم، شکل و سازمان فضایی خانه‌ها در یک همسایگی می‌تواند زندگی ساکنانش را حمایت یا مختل نماید. از جمله اندام‌های فضایی تأثیرگذار بر شیوه زندگی ساکنان، فضاهای نیمه‌باز مسکونی است. فضاهای نیمه‌باز، فرصتی برای ارتباط بیش‌تر با محیط بیرون و مکانی برای بروز برخی از رفتارهای حاصل از شیوه زندگی می‌باشد. در پژوهش حاضر به خوانش و فهم ویژگی‌های کالبدی- فضایی در فضاهای نیمه‌باز مسکونی گذشته و امروز پرداخته شده است. در خانه‌های بومی سنتی، فضاهای نیمه‌بازی نظیر ایوان، صفه و طارمی وجود داشته که نقش به‌سزایی در بروز شیوه زندگی و نظام رفتارها داشته‌اند، لذا هدف از پژوهش حاضر قیاس تطبیقی تأثیر این ویژگی‌ها بر میزان مطلوبیت فضایی مسکن بومی- سنتی در گذشته و خانه‌های امروزی می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی بوده که شامل روش تاریخی، توصیفی و تحلیلی می‌باشد. در جمع‌آوری داده‌های کیفی از مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده، برداشت میدانی، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده و داده‌های کمی از طریق شبیه‌سازی به‌وسیله نرم‌افزار Ucl depth map به‌دست آمده است و در نهایت برای تحلیل داده‌ها و نتیجه‌گیری از روش استدلال منطقی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در خانه‌های بومی- سنتی شهر مشهد فضاهای نیمه‌باز نقش مهمی در بروز شیوه زندگی و نظام‌های رفتاری ساکنان ایفا می‌کرده است و امروزه باید بخشی از تلاش معماران و برنامه‌ریزان شهری به‌منظور حفظ هویت و پایداری فرهنگی جامعه معطوف به ایجاد راهکارهایی در راستای حفظ شیوه زندگی بومی و نظام‌های رفتاری حاصل از آن باشد.

Download for Free

Already have an account?login

similar resources

معنا در مسکن، بازخوانی روایت مسکن دیروز برای زندگی امروز

چکیدهخانه فضای بلافصل مرتبط با زندگی آدمی است. فضایی که از آن تاثیر می‌گیرد و بدان تاثیر می‌گذارد. این فضا در پیوند با مفهومی پیچیده یعنی خانواده به عنوان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی و جزء لاینفک خانه‌ی ایرانی- اسلامی معنا می‌یابد. پیوند میان خانه، خانواده و زندگی جاری در آن، می‌تواند مفهومی ماندگار و جاودانه برای ساکنان خانه خلق کند. در جامعه‌ی امروز، به علت پیچیدگی‌های اجتماعی پدید آمده و رسوخ اند...

full text

معنا در مسکن، بازخوانی روایت مسکن دیروز برای زندگی امروز

چکیدهخانه فضای بلافصل مرتبط با زندگی آدمی است. فضایی که از آن تاثیر می گیرد و بدان تاثیر می گذارد. این فضا در پیوند با مفهومی پیچیده یعنی خانواده به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی و جزء لاینفک خانه ی ایرانی- اسلامی معنا می یابد. پیوند میان خانه، خانواده و زندگی جاری در آن، می تواند مفهومی ماندگار و جاودانه برای ساکنان خانه خلق کند. در جامعه ی امروز، به علت پیچیدگی های اجتماعی پدید آمده و رسوخ اند...

full text

روایت امروز از شهر دیروز

اگر قائل به ارتباط بین این دو هستید، این صفحه را دنبال کنید تا مصادیقی از این ارتباط را در آن بیابید و اگر ارتباطی بین این دو نمی‌بینید این صفحه را دنبال کنید تا ببینید! ادبیات فارسی، راز سر به مهر تمدن ایران است؛ گنجینه‌ای سرشار، محصول فهم پیشینیان از تاریخ، طبیعت و انسان؛ منبع ناشناخته اسرار فرهنگ و هنر ایرانیان،که اگر گشوده شود، به کار همة صنوف امروزی خواهد آمد. هنرمندان، معماران و حرفه‌مند...

full text