قرآن و مسأله امنیت ملى

author

Abstract:

 مفهوم سیاسى »امنیّت ملى« از منظر قرآن مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. مفاهیم گوناگون و پرشمار امنیّت ملى نشانگر ابهام این اصطلاح سیاسى است. نظر داشت مجموعه این مفاهیم، از شکل‌گیرى دو گفتمان مثبت و منفى حکایت دارد. در گفتمان امنیت منفى، امنیت به نبود تهدید تعریف مى‌شود؛ و در گفتمان امنیت مثبت، امنیت، وجود شرایط مطلوب براى تحقق اهداف خواهد بود. امنیت ملى در کشورهاى توسعه یافته با دیگر انواع امنیت در نیامیخته است، اما در جهان سوم شاهد درهم تنیدگى انواع امنیت هستیم. این درهم تنیدگى بیشتر معلول بحران مشروعیّت، فقدان اراده ملى، تنوع قومى و آشفتگى اقتصادى است. بنابراین در بحث امنیت ملى در قرآن، باید امنیت داخلى نیز مورد بحث و بررسى قرار گیرد. از نگاه قرآن، زندگى اجتماعى یک نیاز اساسى است، و حکومت، عهده‌دار برقرارى امنیت. در برقرارى امنیّت نیز نخست باید تهدیدها شناسایى شود، تا بتوان در جهت زدودن تهدیدات گام برداشت. آسیب‌ها یا فردى است یا گروهى. براى مبارزه با آسیب‌هایى که فرد به وجود مى‌آورد، قرآن، دو راهکار عرضه مى‌کند: پیشگیرى و درمان. و در راستاى زدودن تهدیدات گروهى پذیرش نقش مردم و مهربانى با آنها از حکومت خواسته مى‌شود، و از مردم، نیز بى‌اعتنایى به قومیّت‌گرایى، نژاد پرستى، هوا و هوس و زیاده‌خواهى خواسته مى‌شود. در این نوشتار، پس از بحث امنیت داخلى، امنیت ملى تعریف شده، انواع تهدیدات، به جانى، اجتماعى، دینى و فکرى تقسیم مى‌شود. و در پایان، ابعاد امنیّت ملى همچون امنیت دینى، نظامى و اقتصادى از دیدگاه قرآن مورد بررسى قرار مى‌گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

قرآن و مسأله امنیت ملی

مفهوم سیاسی »امنیّت ملی« از منظر قرآن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مفاهیم گوناگون و پرشمار امنیّت ملی نشانگر ابهام این اصطلاح سیاسی است. نظر داشت مجموعه این مفاهیم، از شکل گیری دو گفتمان مثبت و منفی حکایت دارد. در گفتمان امنیت منفی، امنیت به نبود تهدید تعریف می شود؛ و در گفتمان امنیت مثبت، امنیت، وجود شرایط مطلوب برای تحقق اهداف خواهد بود. امنیت ملی در کشورهای توسعه یافته با دیگر انواع امنیت ...

full text

تغییر اقلیم، کاترینا و امنیت ملى

توفان سهمگین کاترینا، دوشنبه 7 شهریور 1384 با سرعتى معادل 250 کیلومتر در ساعت سواحل جنوبى آمریکا در خلیج مکزیک را در نوردید و در 3 ایالت لوئیزیانا، الاباما و مى‏سى سى پى موجب کشته شدن هزاران نفر و خسارات مالى فراوان شد. کاترینا هر چند یک بلاى طبیعى بود، اما ساخته دست بشرى و عملکردهاى نابهنجار بشر با محیط طبیعى و استفاده فزاینده از گازهاى گلخانه‏ اى در کشورهاى صنعتى، بالاخص در آمریکا بوده است. د...

full text

مفاهیم اساسى در رابطه جغرافیا و امنیت ملى

کشورى که از فقدان یا کمبود منابع قدرت ملى رنج مى ‏برد، مسلما از تأمین امنیت ملى خود عاجز خواهد بود. جغرافیا کماکان به عنوان یکى از عوامل اصلى و به تعبیرى پایدارترین عنصر قدرت ملى قلمداد مى‏ شود. رابطه جغرافیا و استراتژى را مى‏ توان از دو زاویه مورد توجه قرار داد. یکى این که، جغرافیا به عنوان یک منبع مهم قدرت ملى، چه فرصت‏ها و محدودیت‏ هایى در ارتباط با استراتژى امنیت ملى کشور در اختیار قر...

full text

فقها و مسأله امنیت ملی

در ابتدا لازم است این نکته یاد آوری شود که در علوم انسانی یا علوم اجتماعی ارائه تعریفی از یک مفهوم که همه صاحب نظران در آن اتفاق نظر و اجماع داشته باشند، بسیار نادر بوده و می‏توان گفت که محال است. ولی به هر حال وقتی که از مفهوم و یا پدیده‏ای در علوم انسانی سخنی به میان می‏آید، ناچار باید تعریفی از آن ارائه شود؛ هر چند آن تعریف، تعریف اسمی و یا به عبارت دیگر، تعریف به حد ناقص یا رسم ناقص باشد. ...

full text

رویکردهاى روشنفکرى به مسأله زن در قرآن

 بیان و نقد نظرات ابوزید درباره تعدد زوجات است. نگاه روشنفکر مآبانه به حقوق زن در قرآن، در کشورهاى عربى اسلامى پیشینه دیرینه دارد، ابوزید یکى از کسانى است که در این رابطه سخن گفته است. او که کارش را اجتهاد در دین مى‌خواند بر این باور است که بدون تقیّد به متون دینى باید کار اجتهاد را پى گرفت و حکمى را جاى حکمى گذاشت. نویسنده، با نقد ادعاى اجتهاد ابوزید به نقد و بررسى دیدگاه او درباره ارتباط پیامب...

full text

روایات اسباب نزول و مسأله جاودانگی قرآن

اسباب نزول بـه معنی شناخت موقعیـت زمـانی، مکـانی، فردی، اجتماعی و دیگر زمینه هایی است که نزول آیه یا بخشی ازآیات یا سوره ای را سبب شده است که شامل روایات گرد آمده درباره شأن نزول آیات نیز می شود. اعتقاد به تاثیر اسباب نزول در تفسیر آیات به معنای مسدود ساختن راه اندیشه و تفکر در زمینه آن آیات و روی آوری و سطحی نگری و محدود اندیشی نسبت به پیام آن نیست؛ بلکه در کنار بهره بردن از تمامی ابزارهای علم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 35-36

pages  92- 117

publication date 2003-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023