قدرت نرم در سیرۀ رضوی

Authors

  • محمد حکیمی دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام)
  • ناصر جمالزاده دانشیار گروه مطالعات انقلاب اسلامی دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام)
Abstract:

«قدرت نرم» کلیدواژه‌ای اساسی در واژگان علوم سیاسی معاصر است که کاربست و مفهوم آن سابقه‌ای طولانی دارد و در سیرۀ معصومان و بزرگان دین مبین اسلام به‎کرّات نمونه‌های توجه و کاربست آن مشاهده می‌شود. در این میان، سیرۀ فردی و حکومتی حضرت امام علی بن موسی‌الرضا (علیهما‌السلام) مشحون از مواردی است که عنایت ویژۀ ایشان به این مفهوم سرنوشت‌ساز را چه در دوران پیش از ولایتعهدی و چه پس‌ از آن نشان می‌دهد. نگاشتۀ حاضر تلاشی در راستای تبیین اصول، ابزارها و نمونه‌های کاربست قدرت نرم در سیره امام رضا (علیه‌السلام) است که کوشیده جامعیت این مفهوم در قول و فعل این امام همام (علیه‌السلام) را درخور استعداد خود به تصویر بکشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که توحید، امامت و عدالتِ در امتداد نبوت، اصول بنیادین قدرت نرم رضوی را شکل می‌دهد و تقیه، مناظره و معجزه در زمره مهم‌ترین ابزارهای مورد استفادۀ حضرت در حوزۀ اعمال قدرت نرم است. همچنین، بر مبنای این اصول و ابزارها و در چارچوب نقشۀ راهِ ارائه‌شده، می‌توان کاربست قدرت نرم رضوی در قبال شیعیان امامیه، علمای سایر ادیان، غالیان و حکومت مأمون عباسی به‌عنوان نمونه‌هایی گویا برای تشریح منظومه قدرت نرم رضوی را تبیین کرد و از مجرای واکاوی آن‌ها جایگاه والای بهره‌گیری از قدرت نرم از منظر امام رضا (علیه‌السلام) را بر مبنای شواهد تاریخی ضمن استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی نشان داد؛ کاربستی که خود از گستردگی مبارزه نرم حضرت رضا (علیه‌السلام) با دستگاه خلافت حکایت دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خصوصیات مدیران شایسته در سیرۀ رضوی

از عوامل مهم در دوام و بقای یک نظام و حکومت، داشتن مدیران و کارگزاران شایسته و کاردان است که از نقشی اساسی در حوزه‌های تصمیم­سازی و تصمیم­گیری برای جامعه برخوردار هستند. اندیشه، رفتار و عملکرد این مدیران می­تواند در ارتقای رفتار و ارزش‌های اسلامی جامعه و ایجاد اعتماد بین مردم و حاکمان و رفع مشکلات جامعه تاثیر بسزایی داشته باشد. بر این اساس، توجه به شایستگی‌های درونی و بیرونی مدی...

full text

نماز باران و کارکردهای آن در سیرۀ رضوی

   یکی از وجوه درخشان سیرۀ امام‎رضا (علیه‎السلام) که در تاریخ گزارش شده است، نماز بارانی است که حضرت در زمان اقامتشان در خراسان اقامه فرمودند. این رویداد اهمیت بسیار زیادی دارد و از جوانب مختلف می‌تواند تحلیل و بررسی شود؛ هم از بُعد عبادی‎تربیتی و هم از بُعد سیاسی‎اجتماعی. از همین‎رو، توجه به ابعاد مختلف این بخش از سیرۀ امام‎رضا (علیه‎السلام) می‌تواند راهگشای بسیاری از مسائل مورد ابتلا در جامعۀ ا...

full text

روش‌های تربیتی فرهنگ‌سازی اقامۀ نماز در سیرۀ رضوی

دوران امامت و رهبری امام رضا (علیه‌السلام) با تهدیدهای فرهنگیِ اندیشه ناب‌محمدی و اعتقادات مسلمانان همزمان بود، به‌‌طوری‌که ترجمه کتاب‌های یونانی و هندی برای ترویج افکار الحادی و ضدّاسلامی، همچنین تبلیغ سران سایر ادیان، تحریف و جعل احادیث و ظهور فرقه‌های مختلفی چون غلات، مفوضه، مشبهه، مجسمه و... عصر ایشان را با بحران‌های اعتقادی و فرهنگی روبه‎رو ساخته بود. حضرت در چنین فضایی سعی کرد تا با اصلاح ع...

full text

فناوری‏های قدرت در جنگ نرم

چکیده هدف این مقاله، واکاوی چگونگی و شیوه‌های اعمال قدرت در قالب فناوری‌های قدرت در جنگ نرم است. این جنگ بیش از هر چیز، مبتنی بر قدرت مولد است. قدرت مولد نیز متضمن فناوری‏های خاصی است که در فرآیند اعمال آنها، فرد انسانی به صورت سوژه و ابژه، خلق، کنترل، و منقاد می‏شود، به طوری که قدرت در قالب شیوه‏های پذیرفته‏شده بیناذهنی بر فرد اعمال می‏گردد. از ا...

full text

تحلیل قدرت نرم بریتانیا

قدرت نرم واژه ای است که در نظریه های روابط بین الملل برای توصیف توانایی یک مجموعه سیاسی، مانند دولت به کار می رود. توانایی ای که به طور مستقیم بر رفتار یا منافع سایر نهادهای سیاسی از طریق شیوه‌های فرهنگی و ایدئولوژیکی تاثیرگذار است. مقوله قدرت نرم در نظریات جدید مفهومی ترکیبی بوده و فراتر از چارچوب قدرت سخت است و شامل مؤلفه هایی نظیر فرهنگ، ارزش ها، سیاست خارجی و تولیدات علمی و فنآوری می شود. د...

full text

سرمایه اجتماعی حلقه ارتباطی قدرت نرم، امنیت نرم، تهدید نرم

با حاکم شدن گفتمان نرم بر محیط امنیتی نظام جهانی، اولا ماهیت مفاهیمی چون قدرت، تهدید و امنیت و نحوه ارتباط میان آنها در حال دگرگونی است و ثانیاً مشارکت، اعتماد و وفاداری مردم به دولت و در یک کلام سرمایه اجتماعی نقشی مهم در تأمین امنیت ملی و مقابله با تهدیدات امنیتی و نیز افزایش میزان قدرتمندی کشورها یافته است. در این دیدگاه میزان امنیت و قدرت ماهیتی متفاوت و معطوف به مردم دارد. از همین رو سرمایه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 28

pages  187- 217

publication date 2019-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023