قاعده‌های تفسیری ویژه در حقوق جنایی

author

  • علی شجاعی عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
Abstract:

از میان قاعده‌های تفسیری، فقط دو قاعدۀ تفسیر محدود و تفسیر به سود متهم ویژۀ حقوق جنایی‌اند. ویژه‌بودن آن‌ها به ویژه‌بودن اصل قانون‌مندی در حقوق جنایی برمی‌گردد. قاعدۀ تفسیر محدود پاس‌دار اصل قانون‌مندی جرم است و می‌توان آن را تفسیر «استوار بر» یا «همسو با» اصل قانون‌مندی جرم تعریف کرد. در نتیجه، کارکرد این قاعده پاس‌داری از حق‌های جامعه، بزه‌دیده و متهم است و به همین دلیل بر قاعدۀ تفسیر به سود متهم که فقط ناظر به متهم است اولویت دارد. قاعدۀ تفسیر به سود متهم به آخرین مرحلۀ تفسیر قانون جنایی تعلق دارد و کارکرد آن پاس‌داری از حق متهم در چارچوب اصل اباحه و فرض بی‌گناهی است. این قاعده هنگامی اِعمال می‌شود که بر پایۀ نظریۀ تفسیری مربوط و سایر قاعده‌های تفسیری نتوان معنایی از قانون جنایی را بر معنای دیگر اولویت داد و در آن صورت، باید معنایی را برگزید که به سود متهم باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

درآمدی بر «حقوق بیمۀ جنایی» در راستای «سیاست جنایی بیمه‌مدار»

امروزه دگردیسی در پاسخ‌دهی به جرم (استفاده از ظرفیت‌های غیرکیفری همانند حقوق مدنی، اداری و انضباطی) به راهبری پاسخ‌شناسی جرم به‌جای مفهوم سنتی کیفرشناسی، به راهبردی اثرگذار درجهت مبارزه با جرم و بزهکاری تبدیل شده است. در این میان راهبرد عدالت توافقی بیمه‌مدار به‌عنوان تأسیسی بومی‌گرا و نوظهور در پرتو حق بر مجازات نشدن، نمونه‌ای برساخته در بستر عدالت متوازن جنایی است که ضمن پاسخ‌دهی غیرکیفری در ...

full text

نقش و جایگاه بزه‌دیده در حقوق تحقیقات جنایی

حقوقِ تحقیقات جنایی با تمرکز بر قوانین و مقررات به بحث دربارة کشف جرم، شناسایی متهم، اثبات بزهکاری، شناسایی بزهدیده و تعیین میزان آسیبهای مادی و معنوی بر وی میپردازد. فرآیندهای تحقیقات جنایی با شکایت بزهدیده، اعلام مقامات رسمی و غیررسمی، اطلاع رسانی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی، حامیان بزهدیده یا کشف جرم توسط پلیس، آغاز میگردد. چالش اصلی در این مرحله، عدم شکایت و اعلام بزهدیدگی به پلیس و نهادهای عدا...

full text

شباهت ها و تفاوت های تفسیر در حقوق جنایی ماهوی و شکلی

حقوق جنایی ماهوی و شکلی در رویکردهای تفسیری و نیز قاعده‌های تفسیری عام فرقی با هم نداشته و در این مورد تفاوتی نیز با سایر شاخه‌های حقوقی ندارند. در حقوق جنایی، دو قاعده تفسیری ویژه وجود دارند (قاعده تفسیر محدود و قاعده تفسیر به سود متهم) که هر چند هسته مشترکی در دو پهنه حقوق جنایی ماهوی و شکلی دارند، قلمرو کاربرد آنها یکی نیست. قاعده تفسیر محدود را می‌توان به قاعده تفسیر محدودکننده حق‌شکنی تعری...

full text

جایگاه سیاست جنایی مشارکتی واکنشی در مرحله تعقیب کیفری در حقوق ایران

سیاست جنایی مشارکتی که بیانگر نقش و جایگاه مردم و نهادهای اجتماعی و غیردولتی در فرایند کیفری است، به دو گونۀ کنشی (پیشگیرانه یا فعال) و واکنشی (پاسخگو یا منفعل) قابل تقسیم است. هدف اصلی سیاست جنایی مشارکتی کنشی یا اولیه، پیشگیری از ارتکاب جرم یا کاهش آن از طریق فرهنگ­سازی در رفتارهای اجتماعی است که به آن پیشگیری اجتماعی نیز گفته می­شود و بیانگر نقش مردم در کاهش ارتکاب جرم است. هدف سیاست جنایی م...

full text

سیاست جنایی، تقنینی و قضایی در باب ‌مسئولیت پزشک؛ مطالعه مروری در ‌نظام ‌حقوق کیفری ایران

مقدمه: با عنایت به قوانین موجود می‌توان به چهار نوع مسئولیت پزشک اشاره کرد؛ اخلاقی، مدنی،کیفری و انتظامی. با توجه به دعاوی ‏مطروحه علیه پزشکان، اکثر شکایت‌ها در ایران، جنبه مدنی و مالی دارند و تعقیب کیفری یا انتظامی پزشک کمتر مطرح است. ‏هدف این مقاله مروری، بررسی مبانی و انواع مسئولیت‌های پزشـک بـا توجـه بـه قانون مجازات اسلامی بود.‏ نتیجه‌گیری: در مـوارد تخلف پزشکی، پاسـخ کیفـری از طریق تعیین ...

full text

کاربست‌های سیاست جنایی در حمایت از سلول‌های بنیادی با نگاهی به حقوق فرانسه و انگلستان

stem cells technology as a new Therapeutic approach brings many hopes for treament of sever diseases. By considering the progress for our country in this regard and the importance of stem cells science in country’s comprehensive scientific map, legal and institutional infrastructure development is one of the main priorities for a decent position, in the region and world on the horizon of 1404. ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  39- 57

publication date 2013-02-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023