فهم مسأله محور قرآن مبتنی بر رویکرد سازه‌گرایی واقع‌گرایانه

Authors

  • رضا محمدی چابکی گروه رهبری و توسعه آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • رضا ّبیدی گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، شهر ایلام، کشور ایران
  • سهراب مروتی گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
Abstract:

مراجعه به قرآن از نظرگاه مسائل و پیش‌فهم‌های خواننده در مقابل تأکید بر درک دلالت اصلی متن، یک دوقطبی تقلیل‌گرایانه را در مقوله فهم قرآن رقم زده است که طرفداران هر دو قطب را از بهره‌مندی از ظرفیت‌های قطب دیگر باز داشته است. در پژوهش حاضر با هدف برون‌رفت از دوقطبی مذکور، نظریه سازه‌گرایی واقع‌گرایانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازه‌گرایی واقع‌گرایانه رویکردی در معرفت‌شناسی است که شکل‌گیری معرفت را مبتنی بر دو پایه نظرگاه فاعل شناسا و واقعیت‌های عینی ساماندهی می‌کند. استفاده از این نظریه در فهم قرآن، از یک سو امکان ساخت سازه‌های شناختی از قرآن را متناسب با مسائل و نظرگاه خواننده فراهم می‌کند و از دیگر سو بدون گرایش به نسبی‌گرایی، برداشت‌های مسأله‌محور را در محدوده دلالت متن ساماندهی می‌کند. بررسی دو آیه دارای ظرفیت‌های دلالی مختلف در این مقاله مبتنی بر روی‌آورد سازه‌گرایی واقع‌گرایانه، نشان می‌دهد که در فرایند فهم مسأله‌محور قرآن، بین دو مؤلفه"مسائل و نظرگاه‌های خواننده" و "گستردگی ابعاد متن" هم‌بستگی تام وجود دارد؛ به گونه‌ای که هر چه مسائل و نظرگاه‌های خواننده متنوع‌تر باشد، امکان راهیابی به ابعاد بیشتری از متن مهیا می‌شود و هر چه ابعاد دلالی فرازهایی از قرآن گسترده‌تر باشد، امکان به کارگیری مسائل و نظرگاه‌های بیشتری در فهم آن فراز وجود دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مدیریت بحران مبتنی بر رویکرد شبکه محور

زمینه و هدف: مسائلی که آرامش، رفاه و زندگی انسان­ها را در سراسر دنیا تهدید می­ کند به تنهایی توسط یک بازیگر قابل حل نبوده و مستلزم مشارکت شبکه گسترده­ای از سازمان­های دولتی، سیاسی، غیرانتفاعی، بشر دوستانه و کسب و کارها است. اما مشکل اینجاست که فرم شبکه به خودی خود باعث افزایش عدم اطمینان در هماهنگی شده و هماهنگ نمودن بازیگران مختلف در یک شبکه گسترده امری دشوار و زمان بر است. بنابراین هدف از این...

full text

طراحی آموزش الکترونیکی پزشکی مبتنی بر رویکرد تعاملیِ پژوهش محور

مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که چگونه می توان دستیابی به شرایط تعاملی مؤثر برای آموزش، یادگیری و سنجش مبتنی بر وب را در حوزه آموزش پزشکی ایجاد کرد. با توجه به دو پارادایم فکری سازنده گرایی و یادگیری های موقعیتی، از انتقال دانش به عنوان یادگیری کمتر یاد می شود. از دیدگاه این رویکردهای روان شناختی، ساخت معنا در بستر فرهنگی برای درک بهتر جهان دور و بر که به عدم قطعیت خواهد انجامید، یادگیر...

full text

تدبّر در فهم قرآن

چکیده مراد از مکتب تدبّر، سامانه‌ای فکری برخوردار از مبانی، اصول و روش است که با دریافت چینش حکیمانة آیات و کشف غرض واحد سوره، در برابر آنچه قرآن را مجموعه‌ای از عبارات پراکنده و ناهماهنگ می‌نمایاند، آن را مجموعه‌ای هماهنگ و منسجم دانسته، بر رفع موانع برقراری ارتباط با آیات اهتمام دارد. رویکرد و محتوای مهمّ مکتب تدبّر، ضرورت تحقیق و معرّفی آن را به‌طور تخصّصی و روشمندانه ضروری می‌سازد. این مقاله به ...

full text

فهم رفتار سازمانی مبتنی بر فقه

پژوهش حاضر، با هدف دست‏یابی به چارچوب مفهومی برای فهم فقهی رفتار سازمانی، درصدد بود، با نگاه تکلیف‏مدار، عوامل مؤثر بر شکل‏گیری نگرش و رفتار افراد در سازمان را شناسایی کند. در این پژوهش با بررسی و شناسایی مبانی نظری فقهی، مرتبط با فعالیت‏های سازمانی، نصوص و داده‏های دینی گردآوری و با روش تحلیل مضمون مضامین و مؤلفه‏های فقهی رفتار سازمانی استخراج شد و به ‏تأیید 30 نفر از استادان فقه رسید. بر این ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 1

pages  31- 62

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023