فقیه به منزلۀ یک مهندس: یک ارزیابی نقّادانه از جایگاه معرفت‌شناسانه فقه

author

علی پایا دکترای تخصصی فلسفه علم؛ استاد مدعو در مدرسه مطالعات اجتماعی، علوم انسانی و زبان‌ها، دانشگاه وست مینستر (انگلستان)

Abstract:

هدف: مقاله در پی توضیح این نکته است که توجه به اهمیت مهندسی و ارتباط فقه با آن، می‌تواند از یک سو خطای معرفتی پیشین را تصحیح کند و از سوی دیگر، جایگاه و نقش تازه و حائز اهمیتی را برای این حوزه ارائه کند. روش: روش مورد استفاده در مقاله، تحلیل اسنادی است. یافته‌ها: 1. اگر فقها بخواهند به نحو مؤثری فعالیت خود را پیش ببرند، ‌باید نظیر مهندسان، معرفت خود را در بارۀ مسئله- موقعیت‌های خاص که در زمرۀ امور مستحدث هستند و با ظرف و زمینه‌های متنوع سروکار دارند افزایش دهند. 2. نظر به پیچیدگی فزایندۀ مسائل نوظهور، همۀ مهندسانی که در اندیشه ارائۀ راه حلهای هر چه کارامدتر برای مسائل و چالش‌ها هستند، دریافته‌اند که یک شرط ضروری برای موفقیت، به روز نگاه داشتن دانش و اطلاع خود از تحولات جدید معرفتی، علمی و فنّاورانه است.3. اگر فقه به قلمرو فراخ مهندسی تعلق داشته باشد و اگر در تکاپوی همگام شدن با تحولات زمانه جدید است، تخصصی شدن قلمرو‌های مختلف فقه گریز ناپذیر خواهد بود. نتیجه‌گیری: با توجه به آهنگ شتابان و بی‌وقفۀ تحولات در دوران مدرن، اگر فقه خود را با این پیشرفت‌ها همگام نسازد، در معرض این خطر جدّی قرار خواهد گرفت که نظیر بسیاری از فنّاوری‌های از دور خارج شده، به فعالیتی بدل شود که دیگر کسی را بدان حاجت نیست.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

فقیه به منزلۀ یک مهندس: یک ارزیابی نقّادانه از جایگاه معرفت شناسانه فقه

هدف: مقاله در پی توضیح این نکته است که توجه به اهمیت مهندسی و ارتباط فقه با آن، می تواند از یک سو خطای معرفتی پیشین را تصحیح کند و از سوی دیگر، جایگاه و نقش تازه و حائز اهمیتی را برای این حوزه ارائه کند. روش: روش مورد استفاده در مقاله، تحلیل اسنادی است. یافته ها: 1. اگر فقها بخواهند به نحو مؤثری فعالیت خود را پیش ببرند، باید نظیر مهندسان، معرفت خود را در بارۀ مسئله- موقعیت های خاص که در زمرۀ ام...

full text

سند نقشه جامع علمی کشور: یک ارزیابی شتابزده اما نقادانه

اصطلاح «نقشه جامع علمی کشور» که احتمالاً برگرفته از واژه انگلیسیScience and Technology (S&T) Roadmap است شاید اندکی بیش از یک دهه است که در ایران رواج یافته است. این روش در کشورهای غربی از حدود سه دهه پیش به این سو به کار گرفته شده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد این روش (فناوری) در فاصله زمانی کوتاهی پس از بهره‌گیری از آن در مغرب زمین، به جامعه علمی ایران معرفی شد و اقدام برای بومی‌سازی آن با ج...

full text

مهندسی چیست و یک مهندس کیست

در این مقاله ابتدا واژهایی چون مهندسی، مهندس، فناوری و حرفه تعریف و سپس، مشخصات هر یک بررسی شده است. اسامی معروفت ترین مهندسان در ایران و جهان آورده و در انتها به نقش حیاتی مهندسان در پاسخگویی به چهارده چالش عمده که جهان درقرن بیست و یکم با آن رو به رو ست، پرداخته شده است.

full text