فقه سیاسی و دموکراسی

author

Abstract:

: فقه سیاسی به عنوان فربه‌ترین دانش سیاسی شیعه درصدد است احکام جزئی و هنجاری در حوزه مسائل مربوط به نسبت فرد و دولت را ارائه نماید. در نسبت‌سنجی فقه سیاسی و دموکراسی دو مسئله حائز اهمیت است: تنوع دیدگاه‌ها در فقه سیاسی شیعه، و مرتبه‌ای بودن مفهوم دموکراسی. در حالی‌که فقه سیاسی از دیدگاه حداقلی‌ها بی‌اعتبار است، حداکثری‌ها از آن انتظار حداکثری در پاسخ به مسائل مربوطه را دارند. بر اساس نظریه همروی، اما، فقه سیاسی هم اعتبار دارد، هم محدودیت. فربه شدن فقه سیاسی در طول تاریخ با زوال فلسفه سیاسی اسلامی نسبت مستقیم دارد. به نظر می‌رسد در فقه ظرفیت‌هایی وجود دارد که می‌تواند شاخص‌های برخی مفاهیم مدرن را به میزانی بربتابد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فقه سیاسی شیعه و دموکراسی

با توجّه به جامعیّت دین مبین اسلام و خصوصاً مذهب تشیّع که شامل مسائل سیاسی نیز می شود ، بررسی رابطه ی فقه سیاسی شیعه و دموکراسی مفید خواهد بود ، به این صورت که با در نظر گرفتن منابع اصلی فقه شیعه شامل قرآن کریم ، عترت و دیدگاه متفکّران شیعه به بررسی اصول دموکراسی یعنی حکومت توسط مردم ، آزادی سیاسی و برابری سیاسی در فقه شیعه پرداخته می شود.

دموکراسی و ثبات سیاسی

جامعه‌شناسان سیاسی در دهه اخیر به رابطه نوع نظام‌های سیاسی و میزان ثبات نظام توجه ویژه‌ای داشته‌اند. نظریه‌های موجود را می‌توان به سه گروه تقسیم کرد: نظریه ثبات دموکراتیک، که معتقد است حاکمیت دموکراتیک نوعاً واجد ثبات بیشتری است و هرچه میزان دموکراسی افزایش یابد میزان ثبات نیز افزایش می‌یابد. نظریه ثبات غیردموکراتیک یا اقتدارگرا، برخلاف نظریه قبلی، معتقد است هرچه میزان اقتدارگرایی افزایش یابد می...

full text

فقه و دموکراسی؛ بررسی تطبیقی مطالعۀ معرفت‌شناختی امکان تطبیق فقه مشروطه بر دموکراسی مشورتی

مقالۀ پیش رو به بررسی امکان تطبیق فقه حق/تکلیف‌گرای مشروطه بر دموکراسی مشورتی اختصاص دارد. مدعای نوشتار وجود استعدادی معرفت‌شناختی در فقه نائینی در مشروطه است که، در صورت بسط یافتن و جدی گرفته شدن، رویکرد به دموکراسی مشورتی را به‌نحو مؤثری ممکن و تسهیل خواهد کرد. در این مقاله به سطوحی از شباهت معرفت‌شناختی میان دموکراسی مشورتی و فقه حق/تکلیف‌گرای مشروطه پرداخته شده است. این شباهت‌ها در عدم ابتن...

full text

کنکاشی در دموکراسی و مشارکت سیاسی

هدف‌ این‌ مقاله‌ بررسی‌ و ارائه‌ اندیشه‌ها و تفکرات‌ بانیان‌ و طراحان‌ و تئوریسین های ‌«دموکراسی‌» و تجربة‌ تلاشگران‌ آن‌ در جوامع‌ به خصوص‌ غربی‌ است‌. نگارنده‌ با استفاده‌ از نظریات‌ متفاوت‌ و گاهی‌ متضاد در عرصة‌ مشارکت‌ و انتخابات‌ و دموکراسی‌ سعی‌کرده‌ ضمن‌ خودداری‌ از نفی‌ ارزش‌ دموکراسی‌ علیرغم‌ عدم‌ موفقیّت‌ آن‌ در غرب‌ که‌ در اقرارات‌ مطروحه‌ و متن‌ و مباحث‌ مقاله‌ ملاحظه‌ می‌شود نوعی‌...

full text

فقه و امر سیاسی

ارتباط فقه با امر سیاسی دانش سیاسی خاصی را شکل می‌دهد که در نظام داناییِ مسلمانان از آن به فقه سیاسی تعبیر می‌شود. فقه سیاسی دانشی ارتباطی است که فهم ماهیت آن مستلزم فهم ارتباط دوسویة آن با فقه و سیاست است. فقه سیاسی به‌لحاظ معرفت‌شناختی و روش‌شناختی وامدار فقه است، اما به‌لحاظ موضوعی به امر سیاسی می‌پردازد و ازاین‌رو، به‌مثابۀ دانش سیاسی اسلامی با مبانی و روشِ خاص خود به تأمل در امر سیاسی به‌منظ...

full text

مقایسه فلسفه سیاسی و فقه سیاسی

زندگی سیاسی در جامعه دینی هم نیازمند داشتن بنیان‌های عقلی و دینی و هم نیازمند احکام و جزئیاتی است که رفتارهای سیاسی را در درون یک نظم سیاسی قاعده‌مند می‌کند. نیازمندی اوّلی را فلسفه سیاسی و نیازمندی دوم را فقه سیاسی پوشش می‌دهد. فلسفه سیاسیِ تولید شده در فرهنگ اسلامی، عهده‌دار هویت، دوام و بقا و رشد و تعالی زندگی سیاسی می‌باشد و فقه سیاسی نقش مؤثری در سامان‌دهی زندگی سیاسی و ابتنای آن بر عدالت دا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 4

pages  35- 71

publication date 2015-09-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023