فرهنگ‌شناسی: میان‌رشتگی و علم انسان‌شناسی

author

  • جبار رحمانی استادیار انسان‌شناسی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
Abstract:

یکی از مباحث مهم در مطالعات علم طی دو دهه اخیر، مبحث میان‌رشته‌ای بودن و چگونگی تلفیق علوم مختلف و دستاوردهای آنها برای ایجاد شناخت بهتر و کامل‌تر از پدیده‌های علمی است. میان‌رشتگی به عنوان راه حلی برای فرارفتن از مرزهای سرسخت دانش ها و نزدیک‌تر کردن هر چه بیشتر علوم مختلف است. رشته‌ای بودن نتیجه تقسیم کار تاریخی میان حوزه‌های معرفت بود. میان‌رشتگی نیز راه حلی برای فراتر رفتن از محدودیت‌های این تقسیم کار سنتی است. مطالعه فرهنگ به مثابه پدیده‌ای چند بعدی و فراگیر در حیات انسانی نیز مستلزم نگاهی میان‌رشته‌ای بوده است. انسان‌شناسی به عنوان علم پژوهش پیرامون انسان و فرهنگ، در شرایط تاریخی‌ای شکل گرفت که از یکسو بنیانگذاران این علم و از سوی دیگر موضوع آن از همان آغاز خصلت میان‌رشته‌ای داشته است. در این مقاله تلاش شده با رویکردی میان‌رشته‌ای چارچوب‌های تاریخی و نظری علم انسان‌شناسی مورد بحث و بررسی قرار گیرد و در نتیجه نیز بیان شده که این ساختار میان‌رشته‌ای که ناشی از شرایط اولیه این علم بوده، هم‌چنان خصیصه اصلی آن باقی مانده و قلمرو فرهنگ‌شناسی را به عنوان عرصه‌ای میان‌رشته‌ای تثبیت کرده است به تعبیر دیگر می‌توان گفت چارچوب بنیادی میان‌رشته‌ای انسان‌شناسی آنرا به علمی چند منظری و مبتنی بر سایر علوم تبدیل کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

علی (ع) و انسانشناسی قرآنی

طبیعت و سرشت انسان در تفکر یهودی، مسیحی، مکتب های روان شناسی و از دیدگاه امام علی(ع) مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. انسان شناسی به شاخه های گوناگونی تقسیم می شود اما کانون این پژوهش انتروپوسوفی - anthroposophy - است. برخی به کلی سرشت انسان را منکرند و انسان را حاصل الگوهای فرهنگی می دانند. در تفکر یهودی انسان بد و شرور نیست. تفکر مسیحی نگاهی خوش بینانه به انسان ندارد. در عصر روشنگری انسان بیش...

full text

بررسی مفاهیم انسانشناسی فرهنگی در داستان رکسانا اثر م. مؤدبپور

انسان‌شناسی فرهنگی یکی از شاخه‌های انسان‌شناسی است که مانع از فراموشی باورها و رسوم گروه‌های انسانی می‌شود. فولکلور به مجموعه‌ای از دانستنی‌ها، باورها و رفتارهای مراسمی اطلاق می‌شود که در بین تودة مردم سینه به سینه به ارث رسیده و در واقع مجموعه آداب و رسوم، عقاید، افسانه‌ها و رفتارهایی چون شیوه‌های لباس پوشیدن و غیره در شمار فولکلور به شمار می‌رود. مؤدب‌پور یکی از نویسندگان معاصر است که با جمع‌...

full text

مقایسه انسانشناسی در قرون وسطی، تمدّن جدید غرب و انقلاب اسلامی

با تسلط تدریجی پاپ و کلیسای کاتولیک بر اروپا، قرون‌وسطی آغاز شد. افکار دنیاگریز و علم ستیز این مذهب شرایطی را به ‌وجود آورد که از آن به  عصر تاریکی یاد نموده­اند و انسانی تارک دنیا و رهبانیت پیشه و آخرت گرا به معنی کاتولیکی آن و علم گریز متولد شد. در عکس العمل به این تفکرات و شرایط حاصل از آن، معترضانی تفکرات انسان‌محورانه و مذهب پروتستان را به‌وجود آوردند که این تفکرات اع...

full text

انسانشناسی از نظر علامه محمد تقی جعفری

سخن از انسان است. انسانی که معمای بزرگ قرون و اعصار بوده و از قدیم الایام مورد توجه مذاهب و فرهنگ های بسیاری قرار گرفته است و کمتر نظام فکری و فلسفی را می توان یافت که به گونه ای به شناسایی انسان و عوارض آن نپرداخته باشد. آری سخن از انسان است. انسانی که عضو فعال و موثر این جهان بوده و با هستی داد و ستد پیگیر دارد .او با چنین تعاملی، زمینه ی صعود یا سقوطش را فراهم می سازد! چرا که انسان موجودی اس...

15 صفحه اول

علم و علم کاذب

متن حاضر سخنرانى کوتاهى از ایمره لاکاتوش دانشمند برجسته منطق، فلسفه علم و فلسفه ریاضى در رادیو است که ایراد شده است. لاکاتوش در سال 1922 در مجارستان به دنیا آمد، در سال 1994 از دانشگاه بروسن فارغ التحصیل شد. در سال 1945 به ترجمه مهمترین آثار ریاضى پرداخت و ترجمه اثر بزرگ پولیا[1] «چگونه باید حل کرد» را به پایان رساند. در سال 1956 که شورش طرفداران تیتو در مجارستان به وسیله ارتش شوروى سرکوب شد، ل...

full text

تبیین و تحلیل مبانی انسانشناختی آگوست کنت در پارادایم اثباتی

انسانشناسی در معنایی غیر از رشته انسانشناسی رایج از جمله معرفت یها ی است که پارادایمهای علمی در ساختار و روش خود مبتنی برآن ه ندست . آگوست کنت بعنوان آغازگر جریان پوزیتیویستی، پارادایم پوزیتیویستی و علم جامعهشناسی را بر انسانشناسی نوینی بنا کرد. او انسان را به گونهای تصویر میکند که از درون آن زندگی اجتماع ی و به تبع آن علم فیزیک اجتماعی پدید میآید. این فرایند شاهدی بر آناست که معرفت علمی در چار...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 3

pages  1- 19

publication date 2013-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023