عودلاجان به مثابه مازادِ بازار بررسی جامعه شناختی ساختار اقتصادی محله ی عودلاجان تهران

در پژوهش حاضر به بررسی جامعه‌شناختی ساختار اقتصادی محله‌ی عودلاجان به عنوان یکی از محله‌های تاریخی و اولیه‌ی شهر تهران پرداخته شده است و با روشی کیفی و با استفاده از مورفولوژی دقیق شهری محله‌ی عودلاجان، ساختار اقتصادی آن بررسی شده است. در ابتدا محله‌ی عودلاجان به صورت میدانی مشاهده شد و تمام نقاط و گره‌های تعارضی و تعاملی موجود در محله مورد بررسی همزمان مصاحبه‌های مفصلی با افراد مختلف در محله‌ی عودلاجان صورت گرفت. (مجموع این مصاحبه‌ها، 27 مورد و مدت زمان انجام مطالعه‌ی میدانی حاضر، 5 ماه (از اردیبهشت 1394 تا شهریور 1394) بوده است.) یافته‌های پژوهش بیانگر این است که می‌توان محله‌ی عودلاجان را در سه لایه‌ی اصلی هسته‌ای، پیرامونی و نیمه‌پیرامونی تقسیم‌بندی نمود. در هسته‌ی میانی، کنش‌های سنتی حاکم است و بافت‌های مخروبه و بسیار فرسوده و انبارهای اصلی در این بخش قرار دارند؛ به گونه‌ای که می‌توان این بخش را به عنوان «مازادِ» بازار به حساب آورد. در قسمت نیمه‌پیرامونی، کنش‌های اقتصادی به سمت عقلانی‌شدن و مدرن‌شدن پیش می‌روند و در نهایت چنین کنش‌هایی در فضای پیرامونی به کنش‌هایی عقلانی تبدیل می‌گردند. به طور کلی هرچه از سمت لایه‌ی میانی به سمت لایه‌ی پیرامونی حرکت می‌کنیم، کنش‌های اقتصادی عقلانی‌تر می‌شوند و از شدت مخروبه‌ها و انبارها و به طور کلی آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی کاسته می‌شود.