عوامل ﻣﺆثر بر ارتقای کیفیت محیط پیاده راههای شهرهای ایرانی- اسلامی (مورد مطالعه: پیاده راه میدان امام حسین (ع) و هفده شهریور)

در تاریخ شهرسازی ایرانی – اسلامی مولفه‌های وحدت، تعادل، توازن، زیبایی، همزیستی انسان با طبیعت و توسعه پایدار شهری همواره مورد توجه بوده است. یکی از ویژگی‌ها و اهداف شهر آرمانی ایرانی _ اسلامی حضور انسان و تعاملات اجتماعی فرهنگی آن در محیط‌های شهری از جمله پیاده راههای شهری بوده که نقش مهمی در سرزندگی شهرها داشته است. پژوهش حاضر در پی دستیابی به چگونگی ساماندهی کاربری‌های محور پیاده ‌راه میدان امام حسین (ع) و هفده شهریور به‌ منظور ارتقای کیفیت محیط شهری است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری 442 نفر از کسبه‌‌ شاغل محدوده پیاده‌ راه است. روش جمع‌آوری داده‌ها به‌ صورت پیمایشی با بهره‌گیری از فن ترکیبی SWOT و AHP است. یافته‌های پژوهش با توجه به ماتریس به‌دست‌ آمده نشان می‌دهد که در حال حاضر وجود کاربری‌های خاص از جمله مسجد امام حسین (ع)، ساختمان شهرداری منطقه 12 و بافت تاریخی با وزن 178/0 و موقعیت اقتصادی شامل بازارچه‌های واقع در حواشی میدان امام حسین (ع) و بازارچه شهرستانی در محدوده با وزن 166/0 به رونق پیاده راه کمک می‌کنند، اما کاربری‌های فوق نمی‌توانند پویایی کل فضای پیاده ‌سازی را منجر شوند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل اقتصادی، حمل ‌و نقل و دسترسی و توسعه فعالیت‌های اجتماعی _ فرهنگی به‌ عنوان مهم‌ترین عوامل ﻣﺆثر در رونق پیاده راه مورد مطالعه می‌باشند. مهم‌ترین استراتژی ارتقای کیفیت عملکردی پیاده راه، توجه به نقش اقتصادی و در مراحل بعد نحوه دسترسی و نقش اجتماعی آن است؛ بنابراین جهت پویایی فضای پیاده راه باید به تجمیع و ترکیب بعضی از کاربری‌ها و تغییر آنها به کاربری‌های تجاری و خدماتی جاذب سفر ازجمله کاربری‌های فرهنگی، آموزشی، اداری، گردشگری، رفاهی و غیره پرداخته شود.