عوامل مؤثر بر ارتباط و نشانه‌شناسی در معماری - مطالعه موردی مسجد کبود تبریز

Authors

  • مینو قره بگلو دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز/تبریز/ایران
Abstract:

نشانه‌شناسی دانشی با هدف چگونگی معنایابی نشانه‌ای است و خود نمود عینی از مفهوم یا پدیده‌ای غایب جهت برقراری ارتباط با مخاطب می‌باشد. رومن یاکوبسن و امبرتو اکو نشانه‌شناسی را برآمده از زبان می‌دانستند؛ یاکوبسن نشانه‌شناسی را فرایند معنی‌دار شدن بر اساس متن و اکو نشانه‌شناسی معماری را پدیده‌ای فرهنگی و ابزاری برای برقراری ارتباط معرفی کرده‌اند؛ شهرها در جوامع اسلامی نشانه‌هایی دارند و مسجد شاخص‌ترین نمود معماری در این شهرها می‌باشد و استفاده از عناصر کالبدی آن باعث شده است تا به‌عنوان ابزار ارتباط با ذهن مخاطب شناخته شود، به‌گونه‌ای که با دربرداشتن این نشانه‌ها برای ساکنان قابل درک هستند. هدف این پژوهش تحلیل عناصری در معماری مساجد است که درگذر زمان تبدیل به نشانه ارتباطی در شهرها شده‌اند تا به این سؤال پاسخ داده شود: عناصر کالبدی معماری با چه مؤلفه‌هایی ابزار برقراری ارتباط معنایی شده‌اند؟ تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی بر پایه تحلیل مؤلفه‌های نظریه ارتباط کلامی یاکوبسن شامل موضوع، پیام، فرستنده، گیرنده، مجرای ارتباطی و رمزگان در نشانه‌شناسی و تطبیق آن‌ها با دیدگاه اکو در نشانه‌شناسی معماری پژوهش شده است و این عوامل در نشانه‌های به‌کاررفته در مسجد کبود تبریز به‌عنوان نمونه موردی جهت استخراج چگونگی برقراری ارتباط موردمطالعه قرار گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که با تعمیم نظریه یاکوبسن، عوامل موثر بر ارتباط شامل زمینه فرهنگی و اجتماعی، کارکرد نمادین، رمزگان های معماری، کاربرد صریح، ابزار برقراری ارتباط و رمزگان های فرامعماری میباشند. با بررسی این عوامل در مسجد کبود می‌توان به رابطه مستقیم عوامل یاد شده با ایجاد ارتباط نزد مخاطبان پی برد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ریخت‌شناسی معماری مسجد کبود تبریز

  The present paper intends to answer the ambiguities which are proposed about the form originality of Tabriz Blue Mosque. The reasons for uncertainties about the form originality and the architectural method of this building are related to its planning method and special volumetric composition that have led it to be distinguished from other architectural types of mosques in Iran, in a way that...

full text

ریخت شناسی معماری مسجد کبود تبریز

مسجد کبود تبریز یکی از نفایس معماری ایرانی است که با وجود اهمیت بی بدیل این بنا در منظومۀ میراث معماری ایرانی، ابهاماتی دربارۀ آن وجود دارد. مقالۀ حاضر به بررسی یکی از این ابهامات می پردازد که دربارۀ ویژگی های سبکی این مسجد است،. دلیل تردیدها دربارۀ شیوۀ معماری این بنا، مربوط به هندسۀ پلان و ترکیب حجمی خاص آن است که باعث شده این بنا از دیگر نمونه های معماری مسجد در ایران متمایز باشد. شیوۀ معمار...

full text

حرکت تکاملی نفس آدمی در فضای مسجد بر مبنای آرای ملاصدرا (نمونه موردی: مسجد کبود تبریز)

مساجد سنتی در معماری اسلامی به گونه­ای طراحی شده­اند که به واسطه‌ی ویژگی سیالیت خود، مرحله به مرحله ناظر را دعوت به تجربه‌ی حرکت از درجات پایین تا به درجات عالی‌تر می‌نماید. بطوریکه مراتب تکاملی انسان در حکمت صدرایی، قابل انطباق با مراحل حرکت در معماری می‌باشد. هدف این مقاله شناسایی چگونگی اثربخشی حرکت در فضای معماری در به کمال رسیدن ناظر آن است. روش تحقیق منتخب از نوع تفسیری است که ارتباط محرک...

full text

زیبایی شناسی معماری و تزیینات دوره تیموری (مطالعه موردی: مسجد کبود تبریز)

مسجد- مقبره کبود یا عمارت مظفریه تبریز یکی ازآثار منحصربفرد معماری اسلامی در دوره قراقویونلوها می باشد.این بنا در اواخر دوره باشکوه تیموری شکل می گیرد و از معماری بسیار بدیع و تزیینات فوق العاده باطراوت برخوردار است.دراین تحقیق هدف بر آن است تا نوع معماری و تزیینات این بنا با تحلیل و بررسی معماری و تزیین در دوره تیموری مورد مطالعه قرار گرفته وبا بررسی مقایسه ای بناهای دو منطقه دور ازهم آسیای مر...

15 صفحه اول

بازشناسی منزلت مسجد کبود در ساختار شهر تبریز

مسجد کبود از آثار ارزشمند تبریز است که از دیرباز جایگاه والایی در میان مردم شهر و رهگذران داشته است. این مسجدعضوی اززنجیرة حیات شهر کهن بوده که بستری را برای مراودات و تعاملات اجتماعی فراهم می‌آورد و در دوران پهلوی باشکل‌گیری تغییرات جدید شهری، این جایگاه دستخوش تغییرات اساسی گشت. هدف از این پژوهش، حصول راه‌کاری در جهت بازیابی منزلت از دست رفتة مسجد کبود در زنجیرة حیات شهری تبریز است؛ از این رو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 34

pages  179- 202

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023