علی محمد اصفهانی و لگاریتم اعداد
author
Abstract:
از برجستهترین چهرههای علمی دورۀ قاجار علیمحمد اصفهانی (1215-1293ق/1800-1876م) است که سالهای بنیادین حیات علمی و حرفهایش در اصفهان، یعنی پیش از آغاز آشنایی او با علوم اروپایی از طریق مدرسۀ جدید دارالفنون، سپری شده است. تعدادی از آثار علمی اصفهانی به سبک رسالههای ریاضی قدیم همچون مفتاح الحساب کاشانی یا عیون الحساب محمدباقر یزدی نوشته شدهاند، در حالی که به نظر میرسد آثار دیگر او به سبک و سیاق کتابهای درسی دارالفنون به رشتۀ تحریر درآمدهاند. متأسفانه تعدادی از عناوینی که مورخان در میان آثار اصفهانی ذکر کردهاند، امروزه در دست نیست و این موضوع سبب شده است که انتساب برخی نوآوریها به اصفهانی در ابهام باقی بماند. از ابداعات قابل توجهی که به اصفهانی نسبت داده شده، کشف استخراج لگاریتم اعداد است که در بسیاری از منابع تاریخی فارسی همچون مقالات مختلف از ابوالحسن فروغی، جبر و مقابلۀ خیام از غلامحسین مصاحب، تاریخ علوم اسلامی از جلالالدین همایی و... تکرار شده است. در حالی که ابوالقاسم قربانی -مورخ ریاضیات- انتساب کشف لگاریتم به اصفهانی را تنها یک افسانه خوانده است. البته عبدالحسین مصحفی با بررسی برخی شواهد و قراین تاریخی نشان میدهد که این انتساب چندان دور از واقعیت نیست. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن معرفی این ریاضیدان و اشاره به بحثها و جدلهایی که در بارۀ مسألۀ کشف لگاریتم درگرفته است، به کمک اسناد و مدارک موجود، این ابهامات را تا حدودی روشن کنیم.
similar resources
قرآن کریم با ترجمه محمد علی رضایی اصفهانی و همکاران، ترجمه معاصر وفادار به زبان فارسی
پیرامون ترجمه های قرآن کریم به زبان فارسی، همواره این پرسش مطرح بوده است که بهترین، دقیق ترین و وفادارترین ترجمه قرآن کدام است. ترجمه ای که در عین پایبندی به زبان قرآن کریم، مضامین شکوهمند آسمانی آن را نیز در قالب و ساختار زبان فارسی بازآفرینی کند. در این میان، ترجمه محمد علی رضایی اصفهانی و همکارانشان، که توسط گروهی از اساتید حوزه علمیه قم به زبان فارسی ترجمه شده است، از دقت و وفاداری بسیار با...
full textعلی بن حدید مدائنی، راوی موثّقِ امامی / علی محمد میرجلیلی، احمد زارع زردینی، محمد مهدی خیبر
علی بن حدید از راویان برجسته اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری است که در کتب رجال از اصحاب امام کاظم، امام رضا و امام جواد: شمرده شده است. وی کتابی تألیف نموده و در کتب اربعه حدود دویست روایت از ایشان نقل شده که در مواردی نیز صاحبان کتب اربعه بر اساس آن فتوا دادهاند. شیخ طوسی در سه مورد از تهذیب الاحکام و الاستبصار حکم به تضعیف او داده است. همین امر سبب شده تا عدم وثاقت علی بن حدید، نظر مشهو...
full textاحوال و آثار محمد علی بیک نقاشباشی
محور اصلی این مقاله بر این نکته استوار است که محمد علی بیک، نقاشباشی شاه طهماسب دوم و نادرشاه علاوه بر اینکه از بازماندگان علی قلی بیک جبادار، نقاش فرنگی ساز دوره شاه عباس دوم، بلکه پدر محمد باقر، نقاش نامدار دوره زندیه و اوایل قاجاریه هم هست. نکته دیگر این مقاله اثبات این فرضیه است که محمدباقر هم پدر محمد حسن اصفهانی، نقاش زیرلاکی دوره قاجار است. سومین نکته که در این مقاله تائید شده اینست که م...
full textقرائت شاذ حمزۀ اصفهانی در کتاب التنبیه علی حدوث التصحیف
از دیرباز قرآن پژوهان به مسئلۀ اختلاف قرائات عطف نظر کرده و با کاربرد شیوههای گوناگون برای سنجش قرائات مختلف و بازنمودن قرائات اصیل و پذیرفته از قرائات شاذ، کوشیدهاند. آنان هر یک از رویکردی متفاوت به بحث نگریسته، و مکتبها و نظریههای مختلفی را در این باره پدید آوردهاند. بسیاری از این رویکردها به دانش زبانشناسی نیز پیوند خوردهاند. از همین رو، نمیتوان دیدگاه برخی زبانشناسان کهن را که در حو...
full textMy Resources
Journal title
volume 12 issue 2
pages 45- 63
publication date 2014-12-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023