طراحی و تبیین چارچوب شایستگی‌های حرفه‌ای دانشجو معلمان دوره ابتدایی دانشگاه فرهنگیان

مقدمه: کارآیی نظام‌های آموزشی متأثر از عملکرد معلمان است. معلمان فرهیخته و کارآمد از ظرفیت تغییر و نوآوری برخوردارند و کیفیت عملکرد و شایستگی حرفه‌ای‌شان، تسهیل کننده توسعه نظام آموزشی است. هدف این پژوهش طراحی و تبیین مؤلفه‌های شایستگی حرفه‌ای دانشجو- معلمان دوره ابتدایی بر اساس ادبیات و دیدگاه صاحب‌نظران حوزه تربیت معلم بود.. روش کار: پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل اسنادی و مصاحبه انجام گرفت. در بخش تحلیل اسناد، متون پژوهش‌های داخلی و خارجی مورد تحلیل قرار گرفت و نمونه‌گیری بر پایه اصل اشباع داده‌ها انجام شد. در بخش مصاحبه ده نفر از متخصصان حوزه تربیت معلم به صورت هدفمند انتخاب و مصاحبه نیمه ساختار یافته صورت گرفت. ابزار پژوهش در بخش تحلیل اسناد فرم فیش برداری بود. ادبیات و پیشینه پژوهش به روش تحلیل اسنادی و مصاحبه‌ها در دو مرحله کد گذاری باز و محوری تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که مدل شایستگی حرفه‌ای معلمان دارای چهار بعد اصلی دانش حرفه‌ای، عمل حرفه‌ای، ارزش‌ها و نگرش‌ها و ویژگی‌های شخصیتی است. هر کدام از این ابعاد نیز دارای مؤلفه‌های متنوعی است که جزئیات هر بعد را نشان می‌دهد و در تدوین چارچوب بایستی در نظر گرفته شود. نتیجه‌گیری: مطالعه این حوزه نشان می‌دهد که شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان کلیتی یکپارچه دارد و از ترکیب پویا و ارتباط درهم تنیده ابعاد آن حاصل می‌شود. به طور کلی شایستگی حرفه‌ای معلم به توسعه دانش و نگرش معلم و عمل در راستای تسهیل‌گری فرایند آموزش معنادار و ساخت دانش اشاره دارد.