طراحی و ارزشیابی برنامه آموزشی کنترل استرس بر بهبود عملکرد بیماران مولتیپل اسکلروزیس مبتنی بر مدل بزنف

  طراحی و ارزشیابی برنامه آموزشی کنترل استرس بر بهبود عملکرد بیماران مولتیپل اسکلروزیس مبتنی بر مدل بزنف     فریده گل دوست [1] * ، دکتر فربد عبادی فردآذر [2] ، دکتر مهناز صلحی [3] ، فاطمه قورچیانی [4]     تاریخ دریافت 29/11/1390 تاریخ پذیرش 17/03/1391     چکیده   پیش زمینه و هدف: بیماری مولتیپل اسکلروزیس از بیماری‌های شایع سیستم عصبی مرکزی است که به علت آسیب غلاف میلین ایجاد می‌شود. استرس می‌تواند شدت بیماری را افزایش دهد و باعث بروز حمله در این بیماران شود، لذا کنترل و مدیریت استرس در این بیماران ضروری است تعیین بررسی تأثیر برنامه آموزشی بر اساس مدل بزنف در بهبود عملکرد بیماران مولتیپل اسکلروزیس در زمینه کنترل استرس می‌باشد.   مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است. جامعه مورد بررسی 100 بیمار از بیماران ام اس با سن 50-15 سال از بیمارستان سینا و شریعتی تهران می‌باشد، که به طور تصادفی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. اطلاعات با پرسشنامه محقق ساخته و تنظیم شده بر اساس مدل بزنف جمع آوری گردید. هر دو گروه قبل از انجام مداخله آموزشی، پرسشنامه را تکمیل کردند و بیماران گروه مورد 3 جلسه برنامه آموزشی در یافت کردند. یک ماه پس از مداخله آموزشی، هر دو گروه پرسشنامه را تکمیل کردند. در نهایت اطلاعات حاصل با استفاده از آزمون‌های آماری تی مستقل، کای دو و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته‌ها: آزمون تی مستقل نشان داد که قبل از مداخله دو گروه از نظر متغیرهای اجزای مدل بزنف (نگرش، نرم‌های انتزاعی، عوامل قادر کننده، عملکرد) تفاوت معنی‌دار ی با هم نداشتند (05/0 p> ). اما پس از مداخله آموزشی میانگین نمره‌ی مربوط به متغیرهای اجزای مدل بزنف در گروه مورد نسبت به شاهد افزایش معنی‌دار ی پیدا کرد (001/0) p< . در نتیجه پس از مداخله گروه مورد نسبت به گروه شاهد عملکرد بهتری در خصوص انجام رفتارهای مدیریت استرس داشت. آزمون من ویتنی نشان داد، میانگین نمره پیاده روی، تغذیه، فن‌های کنترل استرس پس از مداخله در گروه مورد افزایش معنی‌دار ی نسبت به گروه شاهد داشت (001/0) p< . لازم به ذکر است در عملکرد برنامه ریزی تفاوت معنی‌دار ی مشاهده نشد.   بحث نتیجه گیری: آموزش راهکارهای کنترل استرس در بیماران ام اس با استفاده از مدل بزنف موثر بوده و در این بیماران ضروری به نظر می‌رسد.   کلید واژه‌ها: کنترل استرس، مولتیپل اسکلروزیس، مدل بزنف   این مقاله برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد است.     دو ماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دهم، شماره سوم، پی در پی 38، مرداد و شهریور 1391، ص 419-411     آدرس مکاتبه: د انشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران ، تلفن: 09126861040   Email: Goldoost_f@yahoo. com   [1] کارشناس ارشد آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران (نویسنده مسئول)   [2] استاد، دکتری مدیریت خدمات بهداشتی، معاونت دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران   [3] استادیار، دکتری آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت   [4] کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران