طراحی مدل سنجش ابعاد اجتماعی بهزیستی ذهنی

این مقاله به طراحی مدل سنجش ابعاد اجتماعی بهزیستی ذهنی پرداخته و با مطالعه مبانی نظری موجود و مرتبط با موضوع تلاش شده تا به درکی مناسب از این بعد و شاخص‌ها و معرفهای آن ناائل گردد و در گسترش دانش پایه موجود در این خصوص نقشی در خور ایفا نماید. با توجه به ابهام مفهومی موجود در این حوزه ابتدا مترادفها و تعاریف مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به مدل ابعاد اجتماعی بهزیستی ذهنی علاوه بر مطالعه اسنادی با صاحبنظرانی که در این حوزه فعالیت نموده‌اند مصاحبه بعمل آمده و از نظرات آنان در ساخت مدل استفاده گردد. در نهایت شش شاخص برای سنجش این بعد در نظر گرفته شد که عبارتند از امنیت اجتماعی، عدالت اجتماعی، پذیرش اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، یکپارچگی اجتماعی. سپس مدل در بین 700 نفر از دانش‌آموزان شهر تهران اجرا شد. پس از حذف معرفهایی که بارعاملی آنها کمتر از 4/0 بود، سه شرط ذیل برقرار گردید: 1- بارهای عاملی معرفها همگی مثبت و هماهنگ است. 2- بارهای عاملی همه معرفها از 4/0 بیشتر هستند. 3- بارهای عاملی بدست آمده در مرتبه پایین‌تر بزرگتر از مرتبه بالاتر هستند. نهایتاً سنجه‌ای با 89 گویه برای سنجش بعد اجتماعی بهزیستی ذهنی بدست آمد. جهت وضوح بیشتر تحلیل مدل، متغیرهای پنهان به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. ضریب اعتماد ترکیبی متغیرهای مرتبه بالاتر نیز قابلیت مدل و مؤلفه‌های آن را تأیید می‌نماید و نقطه برش بالاتر از 7/0 را نشان می‌دهد: عدالت اجتماعی (907/0)، یکپارچگی اجتماعی(884/0)، شکوفایی اجتماعی (831/0)، پذیرش اجتماعی(876/0)، مشارکت اجتماعی(829/0)، امنیت اجتماعی(806/0)، بهزیستی ذهنی(954/0). اعتبار ممیز در سطح عامل و استفاده از شاخص فورنل و لارکر بیانگر آن است که بارعاملی عامل‌های مرتبه پایین که ریشه دوم AVE است از تمام ضرایب سطر و ستونی که در آن قرار گرفته بالاتر و بیانگر اعتبار ممیز مدل کلی است.