طبقه‌بندی محتوایی مشبهٌ‌به در دیوان ناصرخسرو

صورخیال از جمله تشبیه در شعر سنتی دو وظیفه‌ی مهم، توضیح و تشریح اندیشه و آرایش و تزیین کلام را بر عهده داشته است. تشبیه، به‌‌عنوان پرکاربردترین صورخیال در شعر ناصرخسرو، وسیله‌ای است برای توضیح و تبیین اندیشه‌های شاعر و کم‌تر به‌عنوان یک رکن زینتی و هنری به آن توجه شده است. هدف اصلی در این نوشتار، بررسی و تحلیل مشبه‌‌به‌های دیوان ناصرخسرو است. علت انتخاب مشبهٌ‌به برای بررسی، این است که مشبهٌ‌به در دیوان ناصرخسرو مانند بسیاری از شاعران دیگر محیط، جهان‌بینی و دنیای درون شاعر را برای خواننده ترسیم می‌کند. تنّوع مشبهٌ‌به در دیوان ناصرخسرو چشم‌گیر است که در این مقاله، مهم‌ترین آن‌ها به سه گروه اصلی تقسیم شده‌اند. در گروه اول، طبیعت و عناصر مربوط به آن مانند جانوران، گیاهان، آب و کوه بررسی شده‌اند. گروه دوم، شامل موضوع‌های فرهنگی هم‌چون مفاهیم دینی، اساطیری، عنصرهای زندگی اشرافی، خوراک و پوشاک است. گروه سوم، در برگیرنده‌ی مشهودات روزمره‌ی زندگی شاعر است.