ضرورت قابل اعتماد بودن اطلاعات هواشناسی در مسائل اقلیم و تغییر اقلیم

اقلیم در همه مقیاس‌های مکانی و زمانی تغییر می‌کند، اما روشن ساختن همه جانبه تغییرات اقلیمی کار آسانی نیست. مطالعات آشکارسازی تغییرات اقلیمی در دهه‌های اخیر براساس اندازه‌گیری مشاهدات هواشناسی انجام شده است. اندازه‌گیری مشاهدات فوق اغلب دارای خطا و یا عدم قطعیت است. حتی اگر این خطاها وجود نداشته باشد، رفتار اقلیمی چنان است که باعث می‌شود روش‌های آماری مورد نیاز برای ارزیابی تغییرپذیری اقلیمی ومؤلفه‌های گوناگون این تغییر دچار پیچیدگی شوند. تغییر در تجهیزات و دستگاهها (با خطاهای  سیستماتیک مختلف)، تغییر در شرایطی محیطی (تغییر در پوشش گیاهی اطراف ایستگاهها و احداث ساختمان‌های مسکونی، اداری و ...) و همچنین جابجایی ایستگاهها اغلب می‌توانند سبب ناهمگنی در سری داده‌ها گردند که در صورت بی‏توجهی به این مسائل، انحراف زیادی از واقعیت ها در نتایج بروز خواهد کرد. به دلیل حساسیت مطالعات تغییر اقلیم، داده‌های آماری بلند مدت و با کیفیت مطلوب در ایستگاههایی با شرایط نسبتاً استاندارد مورد نیاز می‌باشد. به عبارت دیگر داده‌های مورد استفاده در مطالعات فوق باید قابل اعتماد باشد. از همین روست که سازمان هواشناسی جهانی بر جمع آوری کامل تاریخچه تغییر در تجهیزات، تغییر در اندازه‌گیری‌ها و تغییر در موقعیت مکانی و شرایط طبیعی اطراف ایستگاهها تأکید داشته است. با توجه به مطلب فوق و نتایج بدست آمده از مطالعات تغییرات اقلیم در ایران، مشاهده شده که اگر این موارد نادیده فرض شوند نتایج گمراه کننده‌ای ببار خواهد آمد.  برای مثال تغییرات مکانی ایستگاههایی مانند ایستگاه سینوپتیک خرم آباد و کرمان سبب کاهشی بودن روند دما شده است که از واقعیت انحراف دارد. تغییر شرایط محیطی و ساخت منازل مسکونی در اطراف ایستگاه سینوپتیک انزلی و احداث بزرگراه در اطراف ایستگاه سینوپتیک تبریز، ناهمگنی‌های خاصی در سری پارامترهای هواشناسی این ایستگاهها ایجاد نموده است. هدف از ارایه این مقاله تأکید بر استفاده مطلوب از داده‌های هواشناسی در جهت آشکارسازی تغییرات اقلیمی با ذکر نمونه‌های مشخص می‌باشد که از بررسی تاریخچه‌های مکانی و زمانی و ادواتی ایستگاهها همراه با تحلیل آماری آنها در پروژه آشکارسازی تغییرات اقلیمی پژوهشکده هواشناسی بدست آمده است. نتایج نشان می‌دهند که حذف و نادیده گرفتن داده‌های حاصل از بعضی ایستگاهها مناسب تر از به کار گرفتن آنها و حصول نتایج انحرافی خواهد بود.