ضرورت طراحی و استقرار ساختار تضمین کیفیت در رشته‌های علوم مهندسی

 نظام آموزش عالی هر کشور نقش اصلی را در تحقق سیاستهای توسعه همه جانبه کشورها بر عهده دارد. در این میان، دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی به‌صورت عام و نظام آموزش عالی مهندسی به‌صورت خاص در زمینه تحقق رسالت و وظایف محول شده و به‌خصوص در راستای صنعتی شدن کشور با چالش اساسی بهبود و ارتقای کیفیت مواجه‌اند. مطالعات بسیاری در سراسر جهان در زمینه کیفیت آموزش‌عالی و آموزشهای مهندسی و شغلی حاکی از ضرورت تغییر و اصلاحات در این حوزه است. از سوی دیگر، با توجه به نقش آموزش عالی در توسعه کشور و تخصیص منابع مالی چشمگیری از بودجه کشور به این بخش، از حساسیت بالایی در نزد عموم مردم برخوردارند و بنابراین، آنها باید کارایی و اثر بخشی خود را ثابت کنند. اگر کیفیت را ترکیبی از مؤلفه‌های کارایی، اثربخشی، پاسخگویی، شفافیت و مسئولیت‌پذیری در یک محیط متحول و پویا بدانیم، باید بگوییم که کیفیت به خودی خود ایجاد نمی شود، بلکه باید برای آن برنامه‌ریزی کرد. در این میان، کشورهای پیشرفته و اکثر کشورهای در حال توسعه برنامه‌ریزی و ایجاد ساختارهای لازم برای تضمین کیفیت و نهادینه کردن فرهنگ ارزشیابی و کیفیت مدار را در اولویت فعالیتهای خود قرار داده اند. در این مقاله سعی شده است تا ضمن بیان ضرورت و اهمیت توجه به کیفیت و بازنمایی مفهوم آن در آموزش مهندسی و نشان دادن روند رشد کمّی آموزش عالی مهندسی در کشور، الگوی اعتبارسنجی و فرایند اجرای آن، تجارب ملی و بین‌المللی در این حوزه و نقش فرهنگستانها و انجمنهای علمی و تخصصی در تضمین کیفیت آموزش مهندسی و ساختار پیشنهادی برای ایفای این وظیفه و مسئولیت ارائه شود. هدف اصلی مباحث مطرح شده ارائه چارچوبی برای مسئولیت‌پذیری و قدرت سپاری به فرهنگستان و انجمنهای علمی در حوزه ارزشیابی، اعتبارسنجی و تضمین کیفیت آموزش عالی مهندسی است.