ضایعات ناشی از انگل‌های منوژن بر روی بافت آبشش و سلول‌های کلراید ماهی سفید دریای خزر

منوژنیاسیس، یکی از شایع ترین بیماری‌هایی است که توسط گونه‌های انگل منوژن در آبشش و پوست ماهیان پرورشی و وحشی در تمام سنین ایجاد می‌شود. در این تحقیق که دی ماه 1391 انجام شد، تعداد 33 عدد ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) صید شده به وزن 1200-190 گرم و طول 5/40-20 سانتی متر از سواحل جنوبی دریای خزر در استان مازندران (شهر ساری) مورد بررسی قرار گرفتند. کمان‌های آبششی در فرمالین 10 درصد تثبیت و با استفاده از روش استاندارد بافت شناسی، مقاطع بافتی پنج میکرونی از نمونه‌ها تهیه شده و به روش هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شدند. پس از بررسی ضایعات بافتی به‌وجود آمده ناشی از حضور انگل‌ها، تعداد و اندازه سلول‌های کلراید توسط میکروسکوپ نوری شمارش و اندازه گیری گردید. منوژن‌ها از خانواده داکتیلوژیریده (Dactylogyridae) و دیپلوزوئیده (Diplozoidae) شناسایی شدند. میانگین شدت آلودگی و فراوانی به انگل‌های خانواده داکتیلوژیریده به ترتیب (118 و 100 درصد) و به انگل‌های خانواده دیپلوزوئیده (53/4 و 78/78 درصد) بوده است. ضایعات مشاهده شده عبارت بود از: تخریب رشته‌ها و چسبندگی تیغه‌های آبششی، هایپرتروفی سلول‌های اپیتلیال و هایپرپلازی تیغه‌های آبششی، جداشدن اپیتلیوم از غشاء پایه تیغه‌ها، آنیوریسم و بروز حالت چماقی. نتایج نشان داد تعداد کل سلول های کلراید در حضور انگل‌ها کاهش ولی اندازه آنها تغییری نداشته است. نتایج آزمون همبستگی ارتباط معکوس قوی و معنی داری میان تراکم انگل‌ها و تعداد کل این سلول‌ها نشان داد.