صورت بندی گفتمانی خطبه216 نهج البلاغه (بازتولید نظریه بقا و زوال حاکمیت از منظر علی(ع))

Authors

  • علی محمد ولوی ولوی دانشگاه الزهراء
Abstract:

خطبه 216 نهج­البلاغه سهم قابل توجهی در تبیین رابطه حکومت و مردم در اندیشه­­ی ­سیاسی علی(ع) دارد. این پژوهش با رویکرد توصیفی و بهره­گیری از روش تحلیل گفتمان، به صورت­بندی گفتمانی این خطبه در شش مرحله­­ی معنایابی، معناکاوی، مفهوم­یابی، مقوله­یابی، محوریابی و گفتمان­یابی­ پرداخته است. حاصل این صورت­بندی، شناسایی الگوی "هرم گفتمانی نقد حاکمیت" در فضای گفتمانی حق است. شرایط و نتایج تحقق و عدم تحقق این گفتمان در جامعه نیز، از دستاوردهای دیگر آن است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و طبقه بندی خطبه های نهج البلاغه از دیدگاه نظریه کنش گفتاری

این مقاله با این فرض که کنشِ گفتاری، ارتباط کلامی صرفاً رد و بدل کردن جملات نیست؛ بلکه وقتی صحبت می کنیم در واقع فعلی را نیز به انجام می رسانیم؛ اظهارات زبانی را ذیل چهار عنوان از کنش های گفتاری طبقه بندی می کند که عبارتنداز: گزاره های بیان گشایانه، اخباری، اخلاقی و انشائی. اظهارات اخباری صدق و کذب پذیرند، ولی اظهارات انشائی ، اخلاقی و بیان گشایانه صدق و کذب پذیر نیستند، بلکه متناسب یا نامتناسب ا...

full text

ارزیابی نظریه روان کاوی فروید از منظر معارف وحیانی به ویژه نهج البلاغه

نظریه روان کاوی فروید، یکی از نظریات مهم در قرن نوزدهم بوده که تأثیر شگرفی در تربیت داشته است. این نظریه از منظر روش، بر روش تجربه گرایی در غرب تکیه دارد و از منظر ماهوی، با مکتب مادی گرای اومانیسم هم سان است. نظریه پیش گفته دو رکن اساسی دارد؛ یکی ساختهای سه گانه ذهنی و دیگری حالات سه گانه‌ روانی. به باور فروید، از میان ساخت های سه گانه ذهنی، نهاد برترین و بنیادی ترین ساخت است و منبع انرژی های ...

full text

جستاری در نهج ‌البلاغه از منظر نظریۀ زبانی کارگفت

مطالعۀ حاضر با هدف بررسی نظریه زبانی کارگفت در نهج البلاغه صورت گرفته است. می‌خواهیم بدانیم آیا می‌توان از نظریۀ کارگفت برای فهم بهتر عبارات یک متن دینی کهن مثل نهج البلاغه بهره جست، یا نه. کوشش خواهیم کرد نشان دهیم که در نهج البلاغه چگونه از کارگفتها استفاده شده است. چنان که خواهیم دید، در برخی از خطبه‌ها ارتباط دلالتی کنش بیانی و غیربیانی همواره قابل انتظار نیست و تنها با استناد به بافت موقعی...

full text

الگوی تکریم مردم در تعامل سیاسی از منظر نهج البلاغه

تکریم مردم در تعامل سیاسی از منظر نهج البلاغه در سیرة عملی امام علی(ع) امری برجسته است. این پژوهش با هدف چیستی و چرایی و چگونگی موضوع وروش مطالعه داده بنیاد و با گردآوری کتابخانه ای تدوین یافته است. داده ها به روش توصیفی تحلیلی، تجزیه و تحلیل گردیده اند. پژوهش نشان داد که در الگوی حکومتیامام علی(ع) تکریم مردم با نگرش به کرامت ذاتی انسان و به اقتضای تکلیف انسانیاو بوده و با کشف 22 شا...

full text

تأثیرات معادباوری در حیات دنیوی انسان از منظر نهج البلاغه

معاد یکی از اصول ادیان توحیدی است و اعتقاد به آن ما به الامتیاز تفکر دینی از تفکر غیردینی می‌باشد. از سوی دیگر، اعتقادها و باورهای آدمی نقش مهمی در حیات آدمی دارد. یکی از راه‌های نشان دادن تأثیر اعتقادها در حیات آدمی، مراجعه به متون دینی است. نهج‌البلاغه به عنوان یک متن دینی که مشتمل بر برخی فرمایشات امیرالمومنین(ع) است، به صورت مستقیم و غیر مستقیم آثار مختلف اعتقاد به معاد را در حیات انسانی بی...

full text

خط‌مشی‌گذاری مالی در حکم‌رانی متعالی از منظر نهج البلاغه

دوراندیشی و تدبیر امور با نگاه تیزبین خط‌مشی‌گذار و با در نظر گرفتن مصالح آینده حکومت، از مباحث ضروری حکم‌رانی متعالی است. خط‌مشی‌های تجویزی حال، دورنمای آینده را ترسیم می‌کنند و خط‌مشی‌های مالی، رویدادهای اجتماعی را رقم می‌زنند. رویدادهای اجتماعی، اتفاقات آتی را در پی خواهند داشت. بنابراین آینده، تحت تأثیر آن دسته از جریان‌های مالی است که ساخت اجتماعی جامعه را شکل می‌دهند. آرمانهای مشترک اعضای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 4

pages  205- 237

publication date 2016-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023