صورتبندی جاودانگی در خوانش اسطوره‌ای ادبیات

author

  • صدیقی, مصطفی
Abstract:

زمان و مرگ، ناگزیر آدمی است از آن روی جستجوی اکسیری که انسان را بر زمان چیرگی دهد، از دغدغه‌­های دیرسال او بوده‌­است. اسطوره، رویارویی انسان را با زمان در قلمرو طبیعت فراهم می­‌آورد، پس آدمی به شکل‌­های گوناگون می­‌کوشد پادزهر زمان را از طبیعت بگیرد و بر آن می­‌شود که این اکسیر را از درخت بستاند، یا خود با درخت درآمیزد و یکی شود. گیاه در کارکرد جاودانگی­‌بخشی خود، زمان طبیعی (تاریخی) را به قلمرو زمان اسطوره­ای منتقل می‌­سازد. این رویداد گونه‌­ای بازی است که در آن، انسان ـ گیاه به گیاه ـ زبان بدل می­‌شود و گیاه جاودانگی‌­بخش، در «زبان» تجلی می­‌یابد.در این نوشتار نسبت انسان ـ گیاه، گیاه ـ جاودانگی، انسان ـ زبان، زبان ـ بازی، زمان ـ بازی از منظر اسطوره­ای، طرح، بحث و تحلیل می­‌شود. روش کار، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد توصیفی و تحلیلی است. این پژوهش گوشه‌چشمی نیز به داستان «ساداکو و هزار درنای کاغذی» از الینور کوئر دارد که برای توضیح مباحث به آن اشاره شده‌­است. با استحاله­‌ی آدمی و هستی به کلمه در قلمرو اسطوره و رهایی از زمان تاریخی، جاودانگی در زبان یا به تعبیر دیگر ادبیات روی می­‌نماید؛ بنابراین اکسیر جاودانگی‌­بخش، ادبیات است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خوانش اسطوره‏گرای تمنّای جاودانگی در سروده‏های عبدالوهاب البیّاتی

تمنّای جاودانگی از دیرباز، در رویکرد فرجام‏نگر اندیشه‏ی بشری، ناب‏ترین، دلنشین‏ترین و شاید، غم‏انگیزترین ترانه‏ای بوده است که در ادوار مختلف تاریخ، بن‏مایه و عصاره‏ی برجسته‏ترین غزلواره‏های آفرینش را در ذهن نوع بشر برساخته است و پرداختن بدین مفهوم نه تنها در دوران معاصر در ادبیات مشرق عربی و بویژه نزد سرایندگان مکتب تمّوز، امری دلکش و گریزناپذیر می‏نماید بلکه از گاهِ سرودن اسطوره‏ی گیلگَمش و جستجوی...

full text

خوانش اسطوره‏گرای تمنّای جاودانگی در سروده‏های عبدالوهاب البیّاتی

تمنّای جاودانگی از دیرباز، در رویکرد فرجام‏نگر اندیشه‏ی بشری، ناب‏ترین، دلنشین‏ترین و شاید، غم‏انگیزترین ترانه‏ای بوده است که در ادوار مختلف تاریخ، بن‏مایه و عصاره‏ی برجسته‏ترین غزلواره‏های آفرینش را در ذهن نوع بشر برساخته است و پرداختن بدین مفهوم نه تنها در دوران معاصر در ادبیات مشرق عربی و بویژه نزد سرایندگان مکتب تمّوز، امری دلکش و گریزناپذیر می‏نماید بلکه از گاهِ سرودن اسطوره‏ی گیلگَمش و جستجوی...

full text

منطق خوانش ادبی و جایگاه آن در فهم‌ ادبیات

«خوانش» ادبی دارای دو بعد است: اول رویکردها و نظریه‌ها و دوم منطق خوانش. این مقاله درصدد است تا منطق خوانش را، که در تحقیقات و مطالعات ادبی به‌ندرت به عنوان موضوعی مستقل مورد توجه قرار گرفته‌است، تبیین نماید. طرح تحقیق سرفصل‌های زیر را در بر می‌گیرد: 1- معرفی خوانش به عنوان برداشت دیگری از ادبیت متن؛ 2- بررسی شیوه‌های متداول خوانش؛ 3- معرفی خوانش دیالکتیک به عنوان برابرنهاد روش‌های دیگر؛ 4- نقد...

full text

مدلول جاودانگی نفس در بهگودگیتا

مسأله‌ی مرگ و میل جاودانگی از دل مشغولی‌های وجودشناختی انسان است. هندوئیسم همچون ادیان دیگر همواره در پیِ رفع یا تسکین این دل‌مشغولی بوده است. وداها و اوپانیشادها اصالت بُعد روحانی و جاودانگی آن را به گونه‌های مختلف مورد اهتمام و پذیرش قرار داده‌اند. بهگودگیتا نیز جاودانگی نفس را صراحتاً در دفتر دوّم و تلویحاً با شاهدهایی در دفترهای دیگر تأیید می‌کند. گیتا با تصوّر انسان به ‌مثابه روح جاودانه، مرگ را...

full text

نسبت «سیاست» و «امر سیاسی» در خوانش ادبیات ریتوریک: مطالعۀ موردی شعر سهراب سپهری

چکیده اندیشمندانی چون پل ریکور، هانا آرنت و شنتال موف، سیاست و امر سیاسی را به گونه‌ای تفکیک کرده‌اند که متضمن نوعی دوپارگی و تقابل است. چنین نگرش هایی خوانش و ارزییابی بخش مهمی از ادبیات را، که همانا ادبیات و به ویژه شعر ریتوریک است، دچار مشکل می‌کند. مقالۀ پیشِ رو دربرگیرندۀ پژوهشی است برای شناخت این که تغییر برداشت در نسبت سیاست و امر سیاسی چگونه بر فهمِ پیدایش و معنای این ادبیات تأثیر می‌گذا...

full text

روایت اسطورهای در فیلم داستانی با بررسی فیلم جویندگان

چکیده روایت‌ها -‏‏و بخصوص روایت‌های داستانی- از هر نوع که باشند و از طریق هر رسانه‌ای که بازنمایی شوند، غالباً فرض‌هایی درباره‌ی جهان، چگونگی ادراک و معنای آن به مخاطب پیشنهاد می‌کنند. از آنجا که یکی از اهدف و کارکردهای بنیادین روایت مفهوم‌سازی است، این جستار مبانی روایت‌ اسطوره‌ای در سینما را از منظر مفهومی مورد بررسی قرار می‎دهد. بدین منظور، ضمن تشریح مفهوم مبدأ یا سرآغاز (آرخه) و نسبت آن با د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue None

pages  110- 89

publication date 2016-12

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023