صلح غایت‌انگارانه؛ تطبیقی هستی و انسان‌شناسانه بر نظریه صلح در اسلام و غرب

author

  • علی آدمی ,دانشیار روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
Abstract:

باتوجه به جایگاه صلح در زندگی بشری، مکاتب و نظریه­های مختلف کوشیده اند تا ضمن تفسیر و تبیین مفهوم صلح، ضرورت و کاربرد آن را در زندگی بشری با توجه به مبانی انسان­شناسی و هستی‌شناسی به تصویر بکشند. اسلام نیز به عنوان مکتب آسمانی و جهان­شمول نگرشی غایت‌انگارانه و اصالت‌مدار به صلح دارد و آن را مساله‌ای اصیل و ریشه‌دار با فهم خاص انسان و هستی‌شناسانه قلمداد می­کند؛ در صورتی که مکاتب غربی با مبنا قرار دادن اصالت جنگ یا حداکثر نگرش قدرت‌محورانه که در نهایت به جنگ می‌انجامد، فهمی متفاوت از هستی‌شناسی و انسان‌شناسی صلح ارائه می‌دهند. در این مقاله کوشش خواهد شد تا به این سوال پاسخ دهد که این مبانی از دیدگاه اسلام و غرب چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند و کدام فهم و ایده از نظام خلقت و انسان به صلح واقعی نزدیک‌تر و واقعی‌تر است تا این تفاوت در پاسخ به سوال آشکارتر شود که کلیت مکاتب غربی با نگرش اومانیستی و ابزارانگارانه و نه غایت‌انگارانه در خدمت قدرت و الزامات آن به نظریه‌پردازی پرداخته‌اند و مفهوم صلح با توجه به سوابق تاریخی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و یا در هدف و یا در عمل تنها مستمسکی برای اندیشه قدرت‌محور و نسبیت‌گرای غرب تئوریزه شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عقلانیت و صلح در اسلام

برخی منتقدان دین معتقدند که دین به‌دلیل تقدس‌گرایی، جزمیت، و عقل‌گریزی یکی از عوامل بروز خشونت در جوامع است. این مقاله درصدد پرداختن به جایگاه عقل در دین اسلام و تأثیر آن بر رفتار انسان‌هاست. در این زمینه، مقاله نشان می‌دهد تأکید مستقیم اسلام بر عقلانیت در فهم اعتقادات و احکام دین سبب می‌شود که جهالت‌ها و کج‌فهمی‌ها زایل و افراط‌ها و تفریط‌های برخاسته از این کج‌فهمی‌‌ها از عرصۀ دین‌داری طرد شود...

full text

بررسی و تبیین مقوله صلح در نظریه مدینه‌ المسالمه (شهرصلح) فارابی و نظریه صلح پایدارکانت

اندیشمندان و مکاتب گوناگون بر اهمیت صلح و ضرورت  تحقق آن  به‌عنوان اصلی اساسی و ضرورتی  بنیادی در حیات  انسان،  تاکید کرده‌اند. حکیمان  مسلمان چون فارابی در جهان  اسلام و فیلسوفان اخلاق‌گرای غرب معاصر چون کانت و پیروانش این موضوع را  به‌صورت  خاص  مورد توجه قرار داده‌اند.  بنابراین، هدف این پژوهش بررسی و تبیین صلح پایدار در نگرش ابونصر فارابی و کانت به  شیوه­ای مقایسه‌ای است. پرسش اصلی تحقیق ای...

full text

عقلانیت و صلح در اسلام

برخی منتقدان دین معتقدند که دین به دلیل تقدس گرایی، جزمیت، و عقل گریزی یکی از عوامل بروز خشونت در جوامع است. این مقاله درصدد پرداختن به جایگاه عقل در دین اسلام و تأثیر آن بر رفتار انسان هاست. در این زمینه، مقاله نشان می دهد تأکید مستقیم اسلام بر عقلانیت در فهم اعتقادات و احکام دین سبب می شود که جهالت ها و کج فهمی ها زایل و افراط ها و تفریط های برخاسته از این کج فهمی ها از عرصۀ دین داری طرد شود....

full text

صلح در اسلام

بحث صلح در اسلام و مکانت آن در دین اسلام از موضوعاتی است که امروز به جدّ مطرح است. مقاله حاضر مسأله فتوحات در اسلام و جهاد مسلمین را از نگاهی فنّی و علمی دور از نظرگاههای غربی و متداول بررسی می کند. مؤلف با تکیه بر قرآن کریم و سیره نبوی (ص) و ائمه اطهار (ع) به بررسی این موضوع مهم می پردازد و با استدلال و بر پایه روشی متین جهاد اسلامی را برای برپایی صلح پایدار در جهان تفسیر می کند و ارتباط متین بی...

full text

اسلام، اصالت جنگ یا اصالت صلح؟

جنگ‌ و صلح‌ دو وضعیّت‌ کاملاً متمایز از یکدیگرند که بر هرکدام‌ آثار خاص‌ و قواعد حقوقی‌ ویژه‌ای‌ مترتّب‌ است‌ و‌ پیشینه‌ای‌ به‌ اندازة‌ تاریخ‌ بشریّت‌ دارند. حکومتهای اسلامی‌ در دوران‌ تأسیس‌ و استقرار کامل‌ اسلام‌، با حکومتهای سایر ادیان‌ و ملل‌ غیرمسلمان‌، روابط سیاسی‌ ـ حقوقی‌ برقرار کرده و ارتباطات‌ دیپلماتیک‌ داشته‌اند. سؤال‌ اصلی این‌ نوشتار این‌ است‌ که‌ آیا در روابط کشورهای ‌اسلامی با ملل‌...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 26

pages  51- 78

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023