شگرد ایهام‌پردازی در غزل سعدی بر اساس نظریه‌ی «رویکرد مرحله ای»ِ بوگراند
Authors
Abstract:
شگرد ایهام‌پردازی در غزل سعدی بر اساس نظریه‌ی «رویکرد مرحله ای»ِ بوگراند مجدسمانه سالاری اول*چکیده زبان‌شناسی متن، یکی از نظریه‌های نوین و پرکاربرد زبان‌شناسی است که قلمرو وسیعی دارد و زیرشاخه-های متعدّد آن نیز، بر وسعت مفهوم آن افزوده است. بوگراند البته با این روش، تنها به تحلیل ایهام‌پردازی و استعاره و تشبیه پرداخته است و در مورد سایر صنایع ادبی، سخنی نگفته است. رویکرد مرحله‌ای با سه روش «انسجام»، «پیوستگی» و «بینامتنیت» به درک متن توسّط مخاطب و بازتولید آن، کمک می‌کند. از میان این سه رویکرد، مبحث ایهام‌پردازی با دو روش اوّل، رابطة تنگاتنگ دارد. ایهام‌پردازی با روش انسجام به دو مورد و با روش پیوستگی به هفت مورد تقسیم میشود. در این مقاله، ضمن معرّفی و شناساندنِ رویکرد مرحله‌ای به خوانندگان گرامی، از روش بوگراند استفاده میشود تا به تحلیل و توصیف ایهام‌پردازی هنرمندانة سعدی در غزلیاتش برمبنای 9 مؤلّفة موجود در 2 روش انسجام و پیوستگی پرداخته شود. نتایج نشان می‌دهد که از میان این مؤلّفه‌ها، نوع «ایهام دوگانة وابسته» و «استعارات همنشین» از پربسامدترین مؤلّفه‌ها هستند و نوع «ایهام دستوری» و «ایهام مبهم» از هنری‌ترین مؤلّفه‌های ایهام‌پروری در غزل سعدی هستند. کلیدواژه: ایهام، زبان‌شناسی متن، رویکرد مرحله ای، بوگراند، غزل، سعدی.
similar resources
دگرگونی سعدی در غزل
غزلیات سعدی به چهار بخش غزلیات قدیم، طیبات، بدایع و خواتیم تقسیم بندی شده است. به نظر میرسد غزلیات قدیم در دوران جوانی و طیبات و بدایع در دوران پختگی و اوج شاعری سعدی سروده شده و خواتیم مربوط به دوران پیری اوست. اگر چه جوهرهی شعر سعدی در غزلیات، عشق است، اما این عشق در غزلیات قدیم، عشق زمینی و در خواتیم عشق عرفانی است، حتی در بعضی از غزلهای خواتیم، اخلاقیات و زهد غلبه دارد. این دوگانگی در ...
full textبررسی مقایسه ای تغزّل شریف رضی و غزل سعدی
از رهگذر ادبیات مقایسه ای، در این پژوهش، تلاش نمودهایم تصاویر و مضامین به کار رفته در غزلیات شریف رضی و سعدی را با هم مقایسه کنیم و تطبیق دهیم. علیرغم اینکه تفاوتهای زیادی در سبک غزل سرایی و نوع نگرش آنها نسبت به مسأله عشق، وجود دارد؛ عناصر و مضامین مشترک فراوانی در غزلیات این دو شاعر دیده میشود که اگر این مسألهی را نه از باب تقلید سعدی که از باب توارد بدانیم؛ باز هم دلایلی چون آشنایی سعدی...
full textروان‌شناسی عشق در غزل سعدی
امروزه در حوزۀ مطالعات میان‌رشته‌ای، به ارتباط میان «روان‌شناسی» و «ادبیات» توجه بسیار میشود. آثار ادبی از سویی حاصل حالات روحی انسان است و از سوی دیگر، روح و روان انسان را می‌پرورد؛ ازاین‌رو بستر مناسبی برای بررسی و تحلیل مفاهیم روان‌شناختی به شمار می‌آید. شعر عاشقانه، بخش گسترده‌ای از ادبیات فارسی را در بر می‌گیرد. در طول تاریخ ادب فارسی، سعدی از معدود شاعرانی است که عشق را به معنی زمینی و آ...
full textعنصر خطاب در غزل سعدی
سعدی استاد مسلم غزل‌سرایی در ادب فارسی است. دل‌نشینی و اثرگذاری کلام او نسبت به غزل شاعران دیگر به عوامل فراوان فرهنگی، زبانی، بیانی، تصویری و... وابسته است. هرچند ظرایف متعدّدی از اشعار سعدی توسط پژوهشگران و منتقدانی نظیر هانری ماسه، غلامحسین یوسفی، علی دشتی، محمود عبادیان، سعید حمیدیان، تقی پورنامداریان، ضیاء موحد و... کشف و ارائه شده، هنوز جزئیاتی از شگردهای سخنسرایی او به‌ویژه در غزل ب...
full textاسلوب معادله در غزل سعدی
سعدی شاعری استدلال‌گراست. ابیات او در غزل، به عبارت‌ها و گزاره‌های منطقی چنان نزدیک میشود که در عین مخیل بودن، بسیار استوار به چشم می‌آید. یکی از راه‌های خلق تصاویر هنری و ایجاد زمینه‌های منطقی و قابل درک، در غزل، اسلوب معادله است که سعدی با شناخت مناسبی که از ظرفیت‌های این شگرد ادبی داشته، شعر خود را به کمک آن هنری‌تر و استدلالی‌تر کرده است. اسلوب معادله از فروع بحث تشبیه است که با درآمیختن ب...
full textاسلوب معادله در غزل سعدی
سعدی شاعری استدلال‌گراست. ابیات او در غزل، به عبارت‌ها و گزاره‌های منطقی چنان نزدیک میشود که در عین مخیل بودن، بسیار استوار به چشم می‌آید. یکی از راه‌های خلق تصاویر هنری و ایجاد زمینه‌های منطقی و قابل درک، در غزل، اسلوب معادله است که سعدی با شناخت مناسبی که از ظرفیت‌های این شگرد ادبی داشته، شعر خود را به کمک آن هنری‌تر و استدلالی‌تر کرده است. اسلوب معادله از فروع بحث تشبیه است که با درآمیختن ب...
full textMy Resources
Journal title
volume 6 issue شماره3 (پیاپی 23)
pages 0- 0
publication date 2018-09-18
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023