شکستن خواب و بهبود جوانه‌زنی بذر چهار گونه گیاه دارویی از تیره چتریان تحت تأثیر تیمارهای اسید جیبرلیک و سرمادهی

گیاهان تیره چتریان به دلیل اهمیت دارویی و اقتصادی بالا، یکی از مهمترین تیره­های گیاهی محسوب می­شوند. وجود خواب در بذر گیاهان این تیره یکی از موانع عمده جهت کشت و اهلی کردن آنها می­باشد. این پژوهش به منظور تعیین بهترین تیمار جهت شکستن خواب در بذر چهار گونه دارویی مهم از تیره چتریان شامل آنغوزه (Ferula assafoetida)، باریجه (Ferula gummosa)، کرفس کوهی (Kelussia odoratissma) و زیره سیاه (Carum carvi L.) انجام گرفت. بدین منظور برای هر گونه 14 تیمار شامل شاهد، سرمادهی مرطوب در مدت زمان­های 10، 20، 30، 40، 50، 70 و 90 روز، جیبرلیک اسید 200، 400، 600 و 800 پی­پی­­ام، تیمار تلفیقی جیبرلیک اسید 400 پی­پی­ام به همراه سرمادهی 30 و 70 روز در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر چهار گونه با افزایش مدت زمان سرمادهی و افزایش غلظت جیبرلیک اسید، درصد و سرعت جوانه­زنی، طول ریشه­چه و ساقه­چه و شاخص بنیه بذر بهبود و نسبت به شاهد تفاوت معنی­داری پیدا کردند. تیمار تلفیقی سرمادهی 70 روز به همراه جیبرلیک اسید 400 پی­پی­ام بهترین تیمار برای شکستن خواب بذرهای آنغوزه (88 درصد)، باریجه (95 درصد) و کرفس کوهی (87 درصد)، همچنین تیمار سرمادهی 90 روز بهترین تیمار برای شکستن خواب بذرهای زیره سیاه (87 درصد) بودند. با توجه به نتایج بدست آمده و نظر به اینکه تیمار جیبرلیک اسید توانست جانشین بخشی از نیاز سرمای جهت شکستن خواب شود، می­توان نتیجه گرفت که بذرهای مورد مطالعه دارای درجات مختلفی از خواب فیزیولوژیکی می­باشند