شهرنشینی کشاورزان و پیامدهای اجتماعی آن در روستا مطالعة موردی: دهستان میربگ جنوبی، شهرستان دلفان

author

  • جعفر توکلی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
Abstract:

شهرنشین‌شدن کشاورزان و جدایی فضایی- مکانی کشاورزی از سکونت از پدیده‌های امروزین روستاها به‌شمار می‌آید. کشاورزان دیگر فقط در روستاها سکونت ندارند و بسیارند کسانی که ساکن شهرها هستند و در روستاها کشاورزی می‌کنند. پژوهش حاضر به بررسی ابعاد اجتماعی این مسئله پرداخته است. برای این منظور 18 گویه در قالب 5 مؤلفه بررسی شد. جامعة آماری تحقیق، 220 سرپرست خانوار روستایی ساکن 5 روستای دهستان میربگ شهرستان دلفان بود که از این تعداد 80 کشاورز مقیم روستا و 59 کشاورز ساکن شهر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و ابزار استفاده‌شده پرسشنامه بود. نتایج نشان دادند که پذیرش اجتماعی دو گروه نسبت به یکدیگر تقریباً مطلوب است (میانگین رتبه‌ای: روستا: 54/3؛ شهر: 76/3). الگوپذیری ازنظر کشاورزان ساکن روستا در حد زیاد و ازنظر کشاورزان ساکن شهر نسبتاً زیاد است (میانگین رتبه‌ای: روستا: 06/4؛ شهر: 83/3). رضایت شغلی کشاورزان ساکن روستا نسبتاً زیاد و گروه ساکن شهر نسبتاً کم است (میانگین رتبه‌ای: روستا: 20/3؛ شهر: 13/2). اختلاف و تنش بین دو گروه در حد نسبتاً زیاد ارزیابی شده است (میانگین رتبه‌ای: روستا: 97/3؛ شهر: 94/3). افزون‌بر این بین پذیرش اجتماعی و متغیرهای الگوپذیری و رضایت شغلی رابطة مثبت و معنا‌دار برقرار است. الگو‌پذیری گروه مقیم روستا از کشاورزانی که سابقة شهرنشینی کمتری دارند بیشتر و رضایت شغلی جوان‌ترها و گروه ساکن شهر کمتر از دیگران است. بنابراین یکی از ضرورت‌های برنامه‌ریزی توسعة روستایی، شناخت همه‌جانبة گروه اخیر و چالش‌های فراروی ایشان و ساکنان دائمی روستاهاست.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در به‌کارگیری اقدامات خاک‌ورزی حفاظتی؛ مطالعة موردی: کشاورزان دهستان شباب، استان ایلام

تصمیم برای به‌کارگیری عملیات حفاظتی آب‌وخاک از سوی کشاورزان یک فرایند تصمیم‌گیری چندمرحله‌ای بوده که به عوامل و شرایط مختلفی مرتبط است. هدف از  مطالعة حاضر که از نوع توصیفی ـ تحلیلی است، بررسی و سنجش عوامل مؤثر رفتاری کشاورزان در به‌کارگیری اقدامات خاک‌ورزی حفاظتی در دهستان شباب است. جامعة آماری انتخابی این مطالعه شامل  همةکشاورزان ساکن در دهستان شباب بوده که در سال زراعی 91-1390 اقدام به کشت گ...

full text

مطالعه بیکاری از نگاه بیکاران روستایی و پیامدهای آن (مطالعه موردی: روستای حسن‌آباد در شهرستان دلفان)

بیکاری معضلی است که تمام ابعاد زندگی فرد و خانواده­ی وی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پژوهش حاضر با هدف کشف ابعاد گوناگون بیکاری از منظر خود بیکاران و شناسایی پیامدهای آن، با استفاده از نظریه­ی زمینه‌ای و فن مصاحبه­ی عمیق انجام شد. روستای حسن‌آباد از توابع شهرستان دلفان در استان لرستان، که دارای میزان بیکاری بالاتر از میانگین کشوری است، برای انجام پژوهش برگزیده شد. در مجموع، 17 مصاحبه با مردان بیکا...

full text

مطالعۀ تطبیقی شیوۀ تولید و بهره‌برداری کشاورزان ساکن و غیر‌ساکن از منابع روستا (مطالعۀ موردی: دهستان حومه، شهرستان هرسین)

امروزه روستاها در سایۀ پیشرفت ارتباطات و گسترش تبادلات گوناگون، فضایی بسیار پویاتر از گذشته دارند. در چنین بستری، خانوارهای چندفضایی نظیر کشاورزان غایب شکل گرفته‌اند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی‌های این گروه از بعد نحوۀ سازماندهی تولید و بهره‌برداری از منابع تولیدی روستاست. در این راستا، 6 روستای نمونه از دهستان حومۀ شهرستان هرسین انتخاب شدند. از 196 خانوار ساکن این روستاها طبق فرمول کوکران، ...

full text

بررسی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی تبدیل روستا به شهر (مطالعه موردی: روستا ـ شهر حسن‌آباد، شهرستان اقلید)

در کشور ایران ایجاد روستا- شهرها از طریق اجرای سیاست ارتقای روستاهای بزرگ و مستعد به شهر صورت گرفته است. هدف از ایجاد روستا- شهرها بهبود کیفیت زندگی در نواحی روستایی و حل مشکلات شهری و روستایی می­باشد. به طور کلی روستا- شهرها سکونتگاه­های روستایی هستند که به علت تمرکز جمعیت در آن­ها، مرکزیت بخش و یا دلایل دیگر معیار شهر شدن را پیدا می­کنند، ولی هنوز اکثریت جمعیت شاغل آن­ها به کشاورزی مشغول هستن...

full text

بررسی روابط شهر- روستا مورد مطالعه: دهستان سررود جنوبی، بخش مرکزی شهرستان بویراحمد و شهر یاسوج

ارتباطات روستایی و شهری می‌تواند به عنوان روابط ساختاری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بین افراد و گروه‌ها در محیط روستایی و شهری تعریف شود. این ارتباط به طور غیر مستقیم بر شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تأثیر می‌گذارد. این پژوهش، از نظر نوع کاربردی می‌باشد و با استفاده از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش، شامل روستاهای دارای جمعیت بیش از 500 نفر در دهستان ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 4

pages  875- 892

publication date 2015-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023