شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر تاب‌آوری بازار سرمایه ایران

هدف: در دنیای امروز، اقتصاد جهانی با تکانه‌ها و تهدیدهای مهمی مانند بحران‌های مالی و اقتصادی، ورشکستگی بانک‌ها و صنایع بزرگ، شیوع بیماری‌های مسری، رفتارهای تروریستی و سقوط بازارها درگیر شده است. کشور در سال‌های اخیر با تحریم‌های گسترده و بی‌سابقه‌ای مواجه بوده و تکانه‌های دیگری مانند حوادث طبیعی و شیوع بیماری کرونا، اقتصاد کشور را دچار آسیب کرده است. به همین دلیل، برای مقابله با تهدیدها، توجه به تاب‌آوری اقتصادی، در مقاوم‌سازی اقتصاد کشور و نهادهای مالی اهمیت بسیاری دارد. بازار سرمایه به‌عنوان منبع جذب نقدینگی‌های سرگردان و حامی فضای کسب‌وکار، در جلوگیری از تلاطم‌های اقتصادی کشور نقش مهمی دارد. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری بازار سرمایه کشور اجرا شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر جهت‌گیری، کاربردی و از لحاظ هدف، اکتشافی است. برای اجرای پژوهش در مرحله اول، از طریق مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان مالی، عوامل اصلی مؤثر بر تاب‌آوری بازار سرمایه شناسایی شدند. در ادامه با کاربست آزمون ناپارامتریک بینم و دیمتل، عوامل اصلی غربال شده و عوامل غیرمهم کنار گذاشته شدند. یافته‌ها: عوامل اصلی نهایی عبارت‌اند از: ساختار و فرایندهای سازمان؛ توجه به یادگیری و آموزش؛ تسهیم اطلاعات؛ شناسایی و تحلیل تکانه‌ها؛ تهدیدها و ریسک‌های پیش رو؛ تنوع طرح و انتخاب‌های در دسترس؛ میزان پذیرش فناوری؛ بهبود و توسعه. نتیجه‌گیری: در ادامه، عوامل فرعی هر دسته از عوامل اصلی شناسایی شدند. در نهایت با به‌کارگیری تکنیک تصمیم‌گیری کداس، اولویت عوامل فرعی در هر دسته از عوامل اصلی مشخص شد. در انتها نیز، پیشنهادهایی برای تاب‌آوری بازار سرمایه با توجه به درجه اولویت عوامل فرعی ارائه شد.