شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر مهاجرت ورزشکاران نخبه در ایران

هدف: مهاجرت نخبگان و متخصصان ورزشی به عنوان پدیده ای اجتماعی، اثرات زیانباری بـر فرآیندهای رشد و توسعۀ ورزش بر جای میگذارد. هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر مهاجرت ورزشکاران نخبه ایران است. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع آمیخته است که در دو مرحله کیفی و کمّی انجام شده است. در مرحله نخست، گردآوری داده‌ها از طریق 8 مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته و نیز تحلیل محتوای اسناد، مدارک و ادبیات موجود، انجام شد؛ حاصل این مرحله، فهرستی از دلایل مهاجرت ورزشکاران مشتمل بر چهار دسته عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حرفه‌ای بود. در مرحله بعد، برای تعیین اهمیت و وزن هر یک از عوامل، پرسشنامه‌ای مبتنی بر روش تصمیم‌گیری چندمعیارۀ BWM طراحی و بین 10 تن از ورزشکاران نخبه ملّی توزیع شد که به شیوه قضاوتی انتخاب شدند.یافته‌ها: تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که عوامل اقتصادی همچون «دسترسی به فرصت‌های شغلی بهتر» و «تفاوت وضعیت رفاهی کشورِ مبدأ و مقصد»، مهم‌ترین دلایل مهاجرت ورزشکاران هستند. عوامل حرفه‌ای (مانند دسترسی به امکانات و مربی؛ و بی‌برنامگی فدراسیون‌ها)، عوامل سیاسی (مانند ناکارآمدی نظام مدیریت کلان کشور؛ و نفوذ گرایش‌های سیاسی در ورزش) و عوامل اجتماعی (مانند جایگاه اجتماعی ورزشکاران؛ و تمایل به زندگی مدرن) در رده‌های بعدی قرار دارند.نتیجه‌گیری: مشکلات مدیریت کلان جامعه و به‌ویژه حوزه اقتصادی اثر تعیین‌کننده‌ای بر تصمیم ورزشکاران به مهاجرت دارد؛ اما، به نظر می‌رسد با رفع مشکلات حرفه‌ای و مدیریتی ورزش، تا حدود زیادی می‌توان دغدغه اقتصادی ورزشکاران را رفع و انگیزه لازم را برای ماندگاری در کشور ایجاد کرد.