شناسایی مولکولی فیتوپلاسمای همراه جاروک سنجد از برخی مناطق استان آذربایجان شرقی

چکیده در بازدیدهای سال­های 1391 و 1392 علایم مشابه بیماری­های فیتوپلاسمایی از قبیل زرد شدن برگ­ها، ریزبرگی، کاهش فاصله میان‏گره­ها و جاروک در تعدادی از درختان سنجد در استان آذربایجان­شرقی مشاهده شد. در همین راستا، پس از نمونه‏برداری، از رگبرگ درختان سنجد مشکوک به آلودگی با فیتوپلاسما و از درختان بدون علایم به طور جداگانه DNA کل استخراج گردید. نمونه­های DNA از نظر آلودگی به فیتوپلاسما با آزمون واکنش زنجیره ای پلی‏مراز (PCR) مستقیم و آزمون  PCRدو مرحله­ای (Nested-PCR) مورد بررسی قرار گرفتند و قطعات مورد انتظار به ترتیب با اندازه­­های تقریبی 1600 و 1200جفت باز از 14 نمونه دارای علایم بیماری تکثیر شد در حالی که قطعه‏ای از نمونه­های سالم درPCR  تکثیر نیافت. به منظور تعیین جایگاه فیلوژنتیکی، محصول PCR یکی از نمونه­های مثبت تعیین ترادف شد. جستجو در بانک جهانی ژن و آنالیز فیلوژنتیکی نشان داد که ترادف به دست آمده با فیتوپلاسماهای گروه زردی مینا (16SrI) طبقه‏بندی می‏شود. بر اساس علائم بیماری، تکثیر قطعه­ی مورد انتظار در آزمون PCR و آنالیز فیلوژنتیکی، بیماری جاروک سنجد در استان آذربایجان شرقی ماهیت فیتوپلاسمایی دارد و فیتوپلاسمای همراه متعلق به گروه RNA ریبوزومی 16SrI می باشد. این اولین گزارش از وجود بیماری­ جاروک سنجد از استان آذربایجان­شرقی می­باشد.