شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار در مربی‌گری فرایند کارورزی دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان: رویکردی کیفی

نتایج پژوهش‌های متعدد، از کاستی­های فرایند کارورزی حکایت دارد. خلأ رویکرد مربی‌گری در تربیت حرفه­ای و کارورزی مشهود است که منجر به کاستی‌های بسیاری در فرایند کارورزی شده است. از این رو، هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه‌‌ها و عناصر اثرگذار بر مربی‌گری فرایند کارورزی دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان بود. به این منظور، مطالعة کیفی با روش نظریة داده‌بنیاد و طرح نوخاسته انجام گرفت. 13 نفر از صاحب‌‌نظران به روش نمونه‌‌گیری هدفمند و با معیار اشباع نظری داده‌ها انتخاب شدند. جامعة مورد بررسی خبرگان دانشگاهی مطلع از تربیت معلم و فرایند کارورزی آن، شامل افرادی بودند که در زمینة مربی­گری فرایند کارورزی دانشجومعلمان دارای تجارب زیسته بودند و در بازة زمانی 1386 تا 1396 اقدام به تألیف کتاب، مقالة علمی- پژوهشی، طرح پژوهشی کرده‌اند. برای گردآوری داده­ها از مصاحبه نیمه‌ساختار­یافته بهره­ گرفته شد. پرسش‌های اصلی مصاحبه با تکنیک 5W1H طراحی و اجرا شد. ضریب پایایی بین کدگذاران 78/0، و پایایی کدگذاری مجدد 89/0 به‌دست آمد. برای شناسایی مضامین و مقوله­های مربی‌گری فرایند کارورزی دانشجومعلمان، روش تحلیل مضمون به‌کار گرفته شد. در نهایت، 13 مؤلفة اثرگذار در مربی‌گری فرایند کارورزی دانشجومعلمان شناسایی شد که عبارت‌اند از بالندگی حرفه­ای، کنشگران، فرایند یاددهی- یادگیری، انتخاب­گری، تعاملات متأملانه، ساختار، انگیزاننده‌ها­، سازگاری و انطباق، فرهنگ، برنامة درسی، تسهیل­گری­، مدیریت و رهبری و تضمین کیفیت.