شناسایی عوامل تسهیل‌کنندۀ توانمندسازی محله‌های حاشیه‌نشین شهر اصفهان (مطالعۀ موردی: محلۀ عاشق‌آباد)

حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی پدیده‌ای است که به‌دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی-اجتماعی، مانند جریان سریع شهرنشینی و مهاجرت‌های لجام‌گسیخته در بیشتر کشورهای جهان، به‌ویژه کشورهای جهان سوم پدیدار شده است. با توجه به حجم و روند روبه‌افزایش این‌گونه سکونتگاه‌ها، رهیافت‌های مختلفی برای حل مسئلة حاشیه‌نشینی ارائه شده است. یکی از این رهیافت‌ها توانمندسازی، یعنی پذیرفتن حقوق شهروندی این ساکنان و حرکت به‌سوی مشارکت مردمی است. هدف کلی این پژوهش شناسایی عوامل تسهیل‌کننده توانمندسازی محله‌های حاشیه‌نشین شهر اصفهان است. ابزار پژوهش پرسشنامة محقق‌ساخته با 10 پرسش عمومی و 45 پرسش تخصصی است که روایی آن با نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به مقدار کلی 852/0 تأیید شده است. جامعة آماری پژوهش ساکنان محلة عاشق‌آباد (18060 نفر) بودند و حجم نمونه 157 نفر بود. برای تحلیل داده‌ها از قابلیت‌های آماری در نرم‌افزار SPSS و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار AMOS استفاده شد. نتیجة کاربرد آزمون t در سطح اطمینان 95 درصد و با سطح معناداری کمتر از 05/0 اثربخشی همة متغیرهای مورد بررسی را تأیید می‌کند. همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهد دستیابی به توانمندسازی ساکنان این محله، با بهبود شاخص‌های اثرگذار در پنج بعد کالبدی، اجتماعی، فرهنگی آموزشی، زیست‌محیطی و اقتصادی با وزن‌های کوواریانسی 82/0، 78/0، 73/0، 56/0 و 53/0 میسر است و بیشترین اثربخشی در بعد کالبدی مشاهده شده است.