شناسایی عوامل ایستایی – پویایی نظام آموزش عالی با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون (MAXQDA) و کاربرد تکنیک (ISM) برای سطح بندی مولفه های اثرگذار

باوجود اهمیت نظام آموزش عالی، ابعاد و مؤلفه های مختلف آن در دانشگاه های آزاد و دولتی به خوبی روشن نیست. هدف این مقاله شناسایی ابعاد و مؤلفه های پویایی و ایستایی نظام آموزش عالی در دانشگاه های آزاد و دولتی و مشخص کردن مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر در آن است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعۀ اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12 برای شناسایی عوامل و مؤلفه ها استفاده شده است. مصاحبه های نیمه ساختار یافته به عمل آمده از خبرگان دانشگاه در سال 1397 به صورت کد های باز و محوری و گزینشی انجام شده و برای تعیین مولفه ها اثرگذار و اثرپذیر از معادلات ساختاری تفسیری(ISM) استفاده شده است. با توجه به مصاحبه های نیمه ساختار یافته 401 کد باز و 102 کد محوری برای پویایی و ایستایی در نظر گرفته شد و در آخر 13 مولفه اصلی برای آموزش عالی مشخص گردید. پس از آن با توجه به پرسشنامه ماتریسی معادلات ساختاری تفسیری، مولفه های استاد، رویکرد آموزشی، عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، محتوای برنامه ریزی درسی و آموزشی و عوامل سیاسی از عوامل اثرگذار و دانشجو، اهداف سازمانی، استانداردها، ساختار،رهبری و مدیریت، کارکنان و نوع سازمان از عوامل اثرپذیر می باشد. مولفه ها و زیر مولفه های بیان شده در این پژوهش نشان دهندۀ عوامل کاربردی در نظام آموزش عالی پویا و همچنین مولفه های ایستایی نشان دهندۀ وضع موجود در جامعه دانشگاهی است. مولفه رویکرهای آموزشی از تاثیرگذارترین عوامل در پویایی نظام دانشگاهی از دیدگاه خبرگان بیان شده است.