شناسایی طبقات طبیعی همخوان‌ها با توجه به سجع پایانی آیات قرآن کریم

  هدف پژوهش حاضر، بررسی طبقات طبیعی موجود در سجع پایانی برخی از سوره‌های قرآن کریم است. بسیاری از سوره‌های قرآن، به‌ویژه جزء سی‌اُم سجع پایانی دارند و به واکه‌ها و همخوان‌های یکسان ختم شده‌اند. برخی دیگر با وجود نداشتن واکه‌ها و همخوان‌های یکسان در سجع پایانی، موزون و گوشنوازند. دلیل این امر را می‌توان در رابطه‌ای دانست که واکه‌ها و همخوان‌ها در پایان هر آیه با آیة دیگر دارند که در قالب طبقات طبیعی قابل تبیین است. متن مورد استفاده در این پژوهش را کلیة آیات قرآن کریم تشکیل می‌دهند. برخی نتایج این تحقیق عبارتند از: 1ـ با وجود آنکه همخوان‌ها در واژه‌های پایانی برخی آیات با یکدیگر تفاوت دارند، از دیدگاه واج‌شناسی در یک طبقة طبیعی جای می‌گیرند. 2ـ در یک سوره، برخی از آیات به /m/ و برخی به /n/ پایان می‌یابند که این دو همخوان در یک طبقة طبیعی جای می‌گیرند. 3ـ طبقة طبیعی «رساها» بیشترین بسامد را در سجع پایانی آیات قرآن به خود اختصاص داده‌اند.