شناسایی ساختار گسلی و تحول چشمه‌های کارستی با استفاده از رادار نفوذی (مطالعة موردی: استان کرمانشاه)

در مناطق کارستی، هدف اساسی، روش ژئوفیزیکی بررسی قسمت­هایی ازسنگ‎های کربناته است که مشاهدۀ مستقیم آن­ها امکان ندارد. با روش ژئوفیزیکی، می‌توان در مورد حجم سنگ و تشریح افق­های حاوی ناپیوستگی‎هایی که در مطالعات کارست، بسیار اهمیت دارد، اطلاعات باارزشی به‎دست آورد. منطقۀ مورد تحقیق در زون­های زاگرس رورانده و چین خورده، قرار دارد و از سازندهای سخت (کربناته)تشکیـل شده است. چشمه­های کارستی استان کرمانشاه، نقش مهمی در تأمین و تغذیة آب استان دارد، به همین دلیل با عملیات ژئوفیزیکی، اقدام به شناسایی و تعیین نقش زمین­ساخت (گسل و شکست­ها) در ایجاد و تحوّل چشمه­های کارستی شده است. روش الکترومغناطیسی رادار (GPR) یکی از روش­های مهم برای آشکارسازی ساختارهای سطحی و نزدیک به سطح زمین می باشد. درتحقیق حاضر، عملیات ژئوفیزیک با استفاده از دستگاه رادار در محدود دو چشمه، سراب یاوری (زون زاگرس مرتفع منطبق بر روراندگی) و سراب نیلوفر (زون زاگرس چین خورده) انجام گرفت. با استفاده از آنتن 100 مگاهرتز غیر پوششی و نگاشت­های حاصله، سرعت موج در لایة به‎دست آمد، شکستگی سطحی، ساختار چین خورده و میزان تحول این مناطق مورد مطالعه قرار گرفته. با بررسی نیمرخ­های به‎دست آمده، مشخص شد که چشمۀ سراب یاوری که در زون زاگرس شکسته واقع شده، تعداد گسل و بهم ریختگی لایه و پدیدة انحلال بیشتر است، در صورتی که تعداد گسل و میزان انحلال در چشمۀ سراب نیلوفر که دورتر از زون شکسته و نزدیک به زون زاگرس چین خورده واقع شده به مراتب کمتر از چشمۀ سراب یاوری است. این امر نشان می­دهد که به کمک رادار، می­توان به مطالعۀ دقیق ساختار و تحول چشمه­های کارستی پرداخت و نتایج قابل قبولی به‎دست آورد .