شناسایی رژیم‌های بارشی ایران با استفاده از روش‌های چند متغیره

در این پژوهش به منظور شناسایی رژیم‌های بارشی ایران از داده‌های بارش ماهانۀ 155 ایستگاه همدیدی پراکنده در سطح کشور در دورۀ آماری 1990 تا 2014 استفاده شد. با تحلیل مؤلفه‌های اصلی بر روی ماتریس میانگین درصد بارش ماهانۀ ایستگاه‌ها در دورۀ آماری مورد نظر، 5 مؤلفۀ اول انتخاب و سپس با خوشه‌بندی وارد بر روی ماتریس نمره استاندارد مؤلفه‌های انتخابی ایستگاه‌های مورد مطالعه به 10 منطقۀ همگن بارشی گروه‌بندی شدند. رژیم‌های بارشی آذربایجان شمالی و جنوبی با بیشینۀ بارش در مه و آوریل بخش‌هایی از شمال‌غرب ایران را پوشش می‌دهند. رژیم بارشی جنوب-جنوب‌غربی با بیشینۀ بارش در ژانویه، پس‌کرانه‌های خلیج فارس و رژیم بارشی کوهستانی غربی با بیشینۀ بارش در ماه مارس، بخش کوهستانی غرب ایران را در بر می‌گیرند. رژیم بارشی خزری هم با بیشینۀ پاییزه و توزیع تقریباً مناسب بارش در سال کرانه‌های دریای خزر را شامل می‌شود. بخش مرکزی-شمال‌شرقی و بخش مرکزی- شرقی ایران هم دارای رژیم بارشی مرکزی-شمال‌شرقی و رژیم بارشی مرکزی-شرقی هستند که در آن‌ها زمستان پُربارش‌ترین فصل و مارس پُربارش‌ترین ماه سال است اما فصل بارش در رژیم بارشی مرکزی-شرقی کوتاه‌تر است. کرانه‌های دریای عمان و بخش بزرگی از جنوب شرق ایران هم به ترتیب دارای رژیم بارشی ساحلی جنوب‌شرقی و رژیم بارشی موسمی جنوب‌شرقی است که در آن‌ها بارش‌های موسمی تابستانه قابل توجه است. ارتفاعات البرز مرکزی و پس‌کرانه‌های دور شرق دریای خزر نیز دارای رژیم بارشی کوهستانی البرز مرکزی است که در آن بارش به طور تقریباً منظمی در همۀ ماه‌های سال توزیع شده است.